سفر فرازمینی: لحظه‌ای در کهکشان که تنها یک‌بار تجربه می‌شود
نوشته‌ای که به تازگی در دیجیاتو منتشر شده است به ما می‌گوید که ناسا پیش‌بینی کرده است که در این سال و احتمالاً در تابستان، یک انفجار نواختری رخ خواهد داد که تماشای آن تنها یک‌بار در عمر میسر خواهد بود. این اتفاق به گفته ناسا ۳۰۰۰ سال نوری فاصله دارد و با چشم غیرمسلح نیز قابل رصد خواهد بود.
این انفجار ستاره‌ای در منظومه دوستاره‌ای T CrB رخ می‌دهد که از یک ستاره کوتوله سفید و یک غول سرخ باستانی تشکیل شده است. آن‌ها به‌آرامی در حال ازدست‌دادن هیدروژن خود هستند و این امر به انفجار گرماهسته‌ایی منتهی شده که مواد سطح کوتوله سفید را به فضا پرتاب می‌کند.
از جالبی‌های این رویداد این است که در برخی موارد، این انفجار از هر ۸۰ سال یک بار تکرار می‌شود. این انفجار با ابرنواخترها فرق دارد، زیرا ستاره کوتوله نگه‌داشته می‌شود و فقط مواد جمع‌شده‌اش به فضا پرتاب می‌شوند.
دکتر «ربکا هانسل» از مرکز پرواز‌های فضایی گودارد ناسا اظهار داشته که این یک رویداد هیجان‌انگیزی است که به‌ندرت رخ می‌دهد و ممکن است تا به‌حدی نزدیک به زمین باشد که تمام کشورها بتوانند آن را مشاهده کنند. اگر به دنبال رصد این انفجار هستید، باید به‌دنبال صورت‌های فلکی «تاج شمالی» یا «کاسه یتیمان» باشید که در غرب صورت فلکی «زانوزده» یا «هرکول» مشاهده می‌شوند.
دیجیاتو نوشت: ناسا می‌گوید امسال یک انفجار نواختری رخ خواهد داد که در زندگی خود تنها یک‌بار فرصت تماشای آن را دارید.
فصل تابستان گرمای خاص خودش را دارد، اما ممکن است امسال با رویداد نجومیِ منحصربه‌فردش داغ‌تر از همیشه بشود.
ناسا پیش‌بینی کرده است در سال جاری میلادی و به احتمال زیاد تابستان، شاهد انفجار ستاره‌ای یا رویدادی نواختری باشیم. این اتفاق را که احتمالاً فقط یک بار در عمر ما رخ می‌دهد، با چشم غیرمسلح نیز می‌توان رصد کرد.
ناسا در بیانیه‌ای توضیح داده است افراد مختلف می‌توانند منتظر انفجاری نواختری در آسمان باشند. چنان نور عظیمی تولید خواهد کرد که بدون نیاز به ابزار‌های نجومی قابل‌مشاهده خواهد بود. این انفجار ۳۰۰۰ سال نوری با ما فاصله دارد.
این انفجار ستاره‌ای کجا و چگونه رخ می‌دهد؟
«تی تاج شمالی» که با نام T CrB هم شناخته می‌شود، منظومه‌ای دوستاره‌ای است. این منظومه از یک ستاره کوتوله سفید –بازمانده‌ای از ستاره‌ای مُرده با اندازه قابل‌قیاس با خورشید ما– و یک غول سرخ باستانی تشکیل شده است که به‌آرامی درحال ازدست‌دادن هیدروژن خودش است.
هیدروژن غول سرخ روی سطح کوتوله سفید می‌ریزد و فشار و گرما به وجود می‌آورد. درنهایت، انفجاری گرماهسته‌ای رخ می‌دهد که عظمت آن می‌تواند مواد سطح کوتوله سفید را به بیرون پرتاب کند. ظاهراً برای T CrB، این رویداد به‌صورت میانگین هر ۸۰ سال یک بار تکرار می‌شود.
به خاطر داشته باشید نواختر با ابرنواختر متفاوت است. در رویداد‌های ابرنواختری، انفجاری غول‌آسا ستارگان درحال مرگ را نابود می‌کند. اما در رویداد‌های نواختری، ستاره کوتوله دست‌نخورده باقی می‌ماند و فقط مواد جمع‌شده در سطح خودش را با روشنایی زیاد به فضا پرتاب می‌کند.
دکتر «ربکا هانسل»، متخصص رویداد‌های نواختری در مرکز پرواز‌های فضایی گودارد ناسا، می‌گوید:
«چندین نواختر تکرارشونده با چرخه‌های بسیار کوتاه وجود دارند، اما معمولاً در عمر یک انسان چنین انفجاری تکرار نمی‌شود و به‌ندرت نواختری رخ می‌دهد که تا این اندازه به منظومه ما نزدیک باشد. بسیار هیجان‌انگیز است که روی صندلی ردیف جلوی تماشای چنین رویدادی نشسته‌ایم.»
برای پیداکردن T CrB در آسمان باید به‌دنبال صورت فلکی «تاج شمالی» یا «کاسه یتیمان» باشید که شکلی شبیه نعل اسب دارد و در غرب صورت فلکی «زانوزده» یا «هرکول» مشاهده می‌شود. این انفجار نواختری که تاریخ دقیق وقوعش مشخص نیست، کوتاه خواهد بود و فقط کمتر از یک هفته قابل‌مشاهده است، اما گفته می‌شود تمام کشورها می‌توانند آن را رصد کنند.
راضیه میرزاحیدری
