غوغاه گیجگاه به حافظ جمعه ۸ تیر ۱۴۰۳؛ از جام شراب یک منی بچشید….
حافظ، یکی از بزرگان شاعران ایرانی است که با استفاده از غزلهایش، احساسات عمیق خود را به زبان آورده و از زبان عشق و معشوقی که دنیا را برایش روشن کرده، سخن گفته است. در این غزل، حافظ به مردم اندرز میدهد که عشق و وصال را به جایی محترم ببرند و از خودپرستی و غرور دوری کنند. او در این غزل به اهمیت صداقت، تسلیم و تواضع در مورد عشق و معشوقی که آرامش دل را به آنها میدهد، اشاره میکند. همچنین به تعظیم ارزش عشق و جنگ با مشکلات و غصهها پرداخته و توجه به اندازهگیری در همه امور زندگی را توصیه میکند. حافظ با استفاده از اصطلاحات ادبی و تصاویر شعری مفهوم عمیق این نکات را بیان کرده و به مخاطبانش درسهایی از عشق و عاطفه زندگی را یادآوری کرده است.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
نوش کن جام شراب یک منی
تا بدان بیخ غم از دل برکنی
دل گشاده دار، چون جام شراب
سر گرفته چند، چون خم دنی.
چون ز جام بیخودی رطلی کشی
کم زنی از خویشتن لاف منی
سنگسان شو در قدم نی همچو آب
جمله رنگ آمیزی و تردامنی
دل به میدربند تا مردانه وار
گردن سالوس و تقوا بشکنی
خیز و جهدی کن چو حافظ تا مگر
خویشتن در پای معشوق افکنی
شرح لغت: رطل: واحدی است برای وزن.
تفسیر عرفانی:
۱- کار عشق با غرور و خود پرستی هماهنگی ندارد. اگر واقعاً عشق او را در سر داری، باید از خودپرستی و غرور دست برداری و راه رسیدن به محبوب را با رنج و درد طی کنی وگرنه موفق نمیشوی.
۲- سه بار عشق به سراغ شما آمده، ولی با یکدندگی، لجبازی و غرور او را از خود طرد کرده اید. باید در این مورد تجدید نظر کنید و به کلی از خودخواهی دست بردارید. راه عشق را با دل و جان طی کنید و او را صمیمانه دوست داشته باشید.
۳- زندگی را به شوخی گرفته اید و بهره برداری از مادیات را سرلوحه کار خود قرار داده اید. در این راه تعامل و تامل را از دست داده اید. اشتهای شما در چشم و هم چشمی گویا سیری ناپذیر است. پس در دوستان و اخلاق خود تجدید نظر کنید که برای هر چیز اندازه نگه داشتن نیکوست.
تعبیر غزل:
دل خود را به وسعت دریا کن و عزمت را، چون سنگ محکم و استوار گردان تا در مبارزه با مشکلات پیروز شوی و غم و غصهها را در بند کشی. تو در یک قدمی هدف ایستاده ای، تنها یک خیز پرتوان لازم است تا تو را به مراد دل برساند.