هشدار: دیابتی‌ها، از این خطرات مطلع شوند!
هیپوگلیسمی یا افت قند خون یک وضعیت پیش آمده در بدن است که سطح قند خون به مقدار بسیار پایینی می‌رسد. این وضعیت معمولا در بیماران دیابتی پس از تزریق انسولین یا مصرف داروهای کاهنده قند خون رخ می‌دهد. گلوکز، منبع اصلی انرژی بدن است و برای ورود به سلول‌ها نیاز به هورمون انسولین دارد. اگر سطح گلوکز خون بالا برود، پانکراس هورمون انسولین را آزاد کرده و گلوکز را به سلول‌ها هدایت می‌کند.
دکتر غزاله اسلامیان توصیه می‌کند که بیماران دیابتی و تزریق‌کنندگان انسولین باید منظم وعده‌های غذایی خود را داشته باشند و از مصارف ناگفته خودداری کنند. او همچنین بیان کرد که هورمون گلوکاگون می‌تواند گلوکز ذخیره شده در کبد را تجزیه کند و به خون برگرداند.
افت قند خون علایمی چون تعریق، لرزش، و احساس خستگی یا گرسنگی دارد و برای پیشگیری از آن می‌توان با متخصص تغذیه مشورت کرد. افراد با دیابت تاکید بر کنترل قند خون خود دارند و باید در صورت نیاز به کمک پزشک یا اورژانس مراجعه کنند.
غزاله اسلامیان عضو هیئت علمی گروه تغذیه سلولی و مولکولی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: افت قند خون یا هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون بسیار پایین باشد.
به گزارش ایسنا، به گفته وی، دلایل گوناگونی می‌تواند باعث افت قند خون شود، اما معمولا افت قند خون در بیماران دیابتی پس از تزریق انسولین یا مصرف داروهای کاهنده قند خون ممکن است به دلیل مصرف ناکافی مواد غذایی و یا ورزش شدید رخ دهد.
اسلامیان افزود: گلوکز منبع اصلی انرژی مورد نیاز بدن است، اما نمی‌تواند بدون کمک هورمون انسولین وارد سلول‌های برخی از بافت‌های بدن شود. هنگامی که سطح گلوکز خون بالا می‌رود از برخی سلول‌های لوزالمعده یا پانکراس هورمون انسولین آزاد می‌شود که این هورمون به گلوکز کمک می‌کند تا وارد سلول‌ها شود و سوخت لازم برای آن‌ها را فراهم می‌کند.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه یادآور شد: گلوکز اضافی در کبد و ماهیچه ذخیره می‌شود، از سوی دیگر در صورتی که فرد چند ساعت غذا نخورد سطح قند خون او افت پیدا می‌کند.
به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه، هورمون دیگری از پانکراس به نام گلوکاگون ترشح می‌شود که می‌تواند قند ذخیره شده در کبد را تجزیه کند و گلوکز را به جریان خون برگرداند.
اسلامیان افت قند خون را یکی از مشکلات شایع در بیماران تزریق کننده انسولین عنوان کرد که نشانه‌های آن با تعریق، لرزش، احساس خستگی یا گرسنگی همراه است.
وی با بیان این که بیماران دیابتی به ویژه افرادی که انسولین تزریق می‌کنند در خطر افت قند خون قرار دارند، دریافت منظم میان وعده‌ها و وعده‌های غذایی را از جمله راهکار‌های مهم برای رفع این مشکل عنوان کرد.
این استادیار دانشگاه به بیماران دیابتی توصیه کرد: دو ساعت پس از تزریق انسولین از میان وعده مناسب طبق نظر متخصص تغذیه استفاده کنند.
وی گفت: بیماران اگر داروهای جدیدی مصرف می‌کنند یا برنامه غذایی و دارویی خود را تغییر می‌دهند، یا یک ورزش جدید را شروع می‌کنند حتما باید با متخصص تغذیه خود درباره تاثیر این تغییرات بر نحوه مدیریت بیماری و خطر افت قند خون مشورت کنند.
اسلامیان همچنین تاکید کرد: بیماران دیابتی باید با متخصص تغذیه در خصوص نوع و میزان میان وعده آخر شب خود به منظور پیشگیری از افت قند خون در هنگام خواب مشورت کند.
این استادیار دانشگاه با تاکید بر ضرورت کنترل وضعیت افت قند خون در بیماران دیابتی گفت: بیماران دیابتی باید قند خون خود را با استفاده از دستگاه‌های تست قند خون خانگی پایش کنند. افراد مختلف، حس‌های متفاوتی در زمان بروز افت قند خون دارند؛ اگر حس معمول و طبیعی نداشتند، حتما قند خون خود را چک کنند. اگر دچار افت شدید قندخون می‌شوند این سؤالات را از خود بپرسند: آیا وعده یا میان وعده غذایی خود را مصرف کرده ام؟، آیا وعده‌های غذایی خود را در زمان مشخص خورده ام؟، آیا کمتر از معمول غذا خورده ام؟، آیا کمتر از معمول منابع غذایی حاوی کربوهیدرات مصرف کرده ام؟، آیا بیشتر از معمول ورزش کرده ام؟، آیا بیش از معمول انسولین تزریق کرده ام؟، آیا اخیرا پزشک داروهایم را تغییر داده است؟
اسلامیان یادآور شد: در مواقعی که احساس افت قند خون به فرد دست می‌دهد، بلافاصله قند خون باید چک شود. اگر قند خون زیر ۷۰ بود باید سریعا یک ماده غذایی قندی دریافت شود. برای مثال نصف لیوان آب میوه یا شربت قندی بنوشد و یا یک قاشق غذاخوری عسل یا شکر را در یک لیوان آب ریخته و مصرف کند.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، وی افزود: باید ۱۵ دقیقه بعد قند خون فرد مجدد اندازه گیری شود. اگر هنوز قند خون زیر ۷۰ بود، مراحل بالا باید تکرار شود. در صورتی که فرد به قدری بی‌حال است که نمی‌تواند اقدامات بالا را انجام دهد و یا با وجود انجام اقدامات بالا، قند خون پس از نیم ساعت، بالای ۸۰ نیامده با اورژانس (شماره ۱۱۵) باید تماس گرفته شود.
این استادیار دانشگاه تاکید کرد: افراد دیابتی، همواره یک منبع کربوهیدرات ساده (مانند آبنبات) باید همراه داشته باشند تا در صورت کاهش قند خون مصرف کنند.
اسلامیان به افراد دیابتی توصیه کرد: در مواقعی که بیرون از منزل هستند یک ماده غذایی شیرین مانند آبنبات همراه خود داشته باشند تا در زمان افت قند خون استفاده کنند. همچنین هنگامی که در حال رانندگی هستند وقتی دچار افت قند خون می‌شوند نباید به رانندگی ادامه دهند.
