هفته‌ی جذاب با حافظ: سروی ناز و دلفریب

این شعر حافظ، درباره زیبایی و جذابیت عشق به یک علی رقیب و انسانی است که او با نگاهی طلبانه به جلب توجه طرف مقابل می پردازد. او پیشنهاد می کند که به جای خودداری، از زیبایی های خود بهره بردای برای تحریک احساسات دیگران. شعر همچنین به این موضوع اشاره دارد که عشق باید همیشه در دل هر فرد باقی بماند و باید با حوصله و توکل، ما را به مقصود و اهدافمان برساند. شعر از طریق تصویرسازی و متاپور روانی و عاطفی، احساسات عمیقی را برای خواننده القا می کند و او را به تأمل و عمق فرو برد. این شعر از طریق زبان شعری و تصاویر زیبا، الهام بخش و نهایتاً یک آگاهی عمیق از جوانب مختلف عشق و زیبایی معنا شناسی به خواننده منتقل می کند.

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

ای سرو ناز حسن که خوش می‌روی به ناز
عشاق را به ناز تو هر لحظه صد نیاز

فرخنده باد طلعت خوبت که در ازل
ببریده‌اند بر قد سروت قبای ناز

آن را که بوی عنبر زلف تو آرزوست.
چون عود گو بر آتش سودا بسوز و ساز

پروانه را ز شمع بود سوز دل ولی
بی شمع عارض تو دلم را بود گداز

صوفی که بی تو توبه ز می‌کرده بود دوش
بشکست عهد، چون در میخانه دید باز

از طعنه رقیب نگردد عیار من.
چون زر اگر برند مرا در دهان گاز

دل کز طواف کعبه کویت وقوف یافت
از شوق آن حریم ندارد سر حجاز

هر دم به خون دیده چه حاجت وضو چو نیست
بی طاق ابروی تو نماز مرا جواز.

چون باده باز بر سر خم رفت کف زنان
حافظ که دوش از لب ساقی شنید راز

شرح لغت: کعبه تو:قبله آسمان/ جواز: اجازه و پروانه.

تفسیر عرفانی:‌

۱- اینقدر به خود سختی و رنج می‌دهید. بدانید که جهان گذرا و ناپایدار است و ناکامی و نامرادی برای همه پیش می‌آید. تنها با صبر و حوصله و توکل بر خدا، کار‌ها سامان می‌یابد. شما از محاسن بی شماری برخوردار هستید و به زودی به مقصود خود خواهید رسید.

۲- شما را دوست دارند و اصولاً شخصی خوش اقبال می‌باشی. چون در هر محفل و مجلس، مورد توجه هستید. اما غرور و لجبازی شما موجب می‌شود که دیگران نتوانند احساسات خود را ابراز کنند.

تعبیر غزل:

خودت خوب می‌دانی که او هرچه می‌کند در شان و مقامش است و زیبنده شخصیتش. پس اعتراض تو بی مورد است. تو گر طاووس می‌خواهی باید جور هندوستان کشی. هوشیار باش که این روز‌ها او قصد امتحان و محک زدن تو را دارد و تو باید از این امتحان سربلند و پیروز بیرون آیی.