رازهای نهان چوب‌های جادو؛ سفری به گذشته 12 هزار ساله غارها
فرادید نوشت: مصنوعات بومیان استرالیا که احتمالاً از آن‌ها برای طلسم‌های آیینی استفاده می‌شده، ممکن است شواهدی از قدیمی‌ترین آیین‌های فرهنگی منتقل‌شده در تاریخ باشند.
یک مطالعه جدید نشان داده که بقایای ۱۲۰۰۰ ساله‌ی دو آتش کوچک و دو چوب عجیب در اعماق غاری دورافتاده در جنوب استرالیا ممکن است شواهدی از قدیمی‌ترین آیین‌های فرهنگی شناخته‌شده در جهان باشند.
طبق مطالعه‌ی جدیدی که از تحلیل‌های علمی و تاریخ شفاهی بومیان استرالیا استفاده کرده، شاید از این مصنوعات در یک جادوی آیینی برای «آسیب رساندن» به شخص دیگری استفاده شده باشد.
این مصنوعات شبیه لوازم مراسمی هستند که مردمان گونای‌کِرنای، یک گروه بومی ساکن سواحل جنوبی استرالیا، انجام می‌دادند و شامل آغشته کردن یک جسم چوبی با چربی انسان یا حیوان و سپس انداختن آن در آتش مراسم میشد.
با توجه به تشابهات بین اشیاء موجود در غار و آیین گونای‌کِرنای که از نظر تاریخی تأیید شده و مردم‌شناسان در اواخر قرن نوزدهم آن را ثبت کرده‌اند، باستان‌شناسان به کمک بزرگان بومی، غاری معروف به غار کلاگز را حفاری و آثار باستانی یافت‌شده در آنجا را بررسی کردند. نتایج آن‌ها روز ۱ ژوئیه در مجله Nature Human Behaviour منتشر شد.
غار کلاگز تا حدودی در اوایل دهه ۱۹۷۰ حفاری شد. نویسنده اول مطالعه، برونو دیوید، باستان‌شناس در دانشگاه موناش در استرالیا، گفته: «از این غار هرگز به عنوان یک مکان اقامت عمومی استفاده نشده، بلکه فقط اهداف آیینی خاص داشته است. ابتدا حدود ۲۵۰۰۰ سال پیش، استفاده از آن به این روش آغاز شد و تا حداقل ۱۶۰۰ سال پیش به این روش از آن استفاده شده است.»
در حفاری بعدی که سال ۲۰۲۰ توسط دیوید و تیمش انجام شد، دو جایگاه آیینی مقدس یافت شد که در هر کدام یک آتشگاه کوچک با یک چوب کمی سوخته بود. قدمت رادیوکربن چوب‌ها نشان داد یکی از آن‌ها بین ۱۱۹۳۰ تا ۱۲۴۴۰ سال و دیگری بین ۱۰۸۷۰ تا ۱۱۲۱۰ سال قدمت دارد. این قدمت آن‌ها را به قدیمی‌ترین مصنوعات چوبی که تا کنون در استرالیا یافت شده تبدیل می‌کند.
یکی از چوب‌های آیینی که در غار کلاگز در جنوب استرالیا یافت شد
محققان دریافتند هر دو چوب به عمد تغییر داده شده‌اند، به این معنا که افراد آن‌ها را کوتاه کرده، بریده یا خراش داده‌اند تا آن‌ها را بسیار صاف کنند. تجزیه و تحلیل‌های بیشتر نشان داد این چوب‌ها هم کاسورینا (دم اسب درختی)، یک درخت کاج بومی استرالیایی هستند و هم تکه‌هایی از بقایای یک گونه ناشناخته‌ی روی آن‌ها وجود دارد. تجزیه و تحلیل شیمیایی این بقایا با استفاده از طیف‌سنجی جرمی (تکنیکی که می‌تواند تک تک مولکول‌ها را در یک نمونه شناسایی کند) وجود اسیدهای چربی را نشان داد، یعنی از قرار معلوم بخشی از چوب با نوعی چربی حیوانی یا انسانی آغشته شده است.
با توجه به کمبود بقایای مواد غذایی نزدیک آتشگاه‌های کوچک، وجود یک چوب صاف در هر آتشگاه و تماس چوب‌ها با بافت چربی، محققان به این نتیجه رسیدند جایگاه ۱۲۰۰۰ ساله‌ای که کشف کردند یک هدف آیینی خاص داشته است، هدفی که به نظر می‌رسد به بیش از ۵۰۰ نسل از پایان آخرین عصر یخبندان تا زمان‌های بسیار اخیر منتقل شده است.
دیوید می‌گوید: «آنچه این چوب‌های آتش به ما می‌گویند این است که موضوع در واقع به طور خاص در مورد فرهنگ اجداد قدیمی است که تا امروز ادامه داشته و از راه فرهنگی به جامعه راه یافته است.»
عکس‌ها و تصاویر دو چوب تقریباً ۱۲۰۰۰ساله که از آن‌ها در مراسم استفاده میشد
بن مارویک، باستان‌شناس دانشگاه واشنگتن که در این مطالعه شرکت نداشته، گفته که این مطالعه استانداردی را برای بررسی آیین‌های باستانی تعیین کرده است: «نمونه‌های قدیمی‌تری از آیین‌های عمومی‌تر، مانند تدفین مردگان وجود دارد، اما این یکی خاص است، چون یک مراسم آیینی خاص است که از زمان‌های بسیار قدیم تا همین اواخر ادامه داشته است».
به گفته مالت، تحقیقات باستان‌شناسی، اشیای آیینی ۱۲۰۰۰ساله را با رسوم تاریخی قرن ۱۹ پیوند می‌دهد و در عین حال، به از دست دادن دانش بومی به واسطه استعمار و غربی شدن استرالیا نیز اشاره دارد.
طناز السادات حسینی فر
