چرا موشکها از نزدیکی خط استوا راهی افقا میشوند؟
یکی از ویژگیهای مکانی دقیقتر برای پرتاب موشک، عرض جغرافیایی پایگاه فضایی است. مرکز فضایی کندی در فلوریدا در ۲۸ درجه شمالی، پایگاه استاربیس اسپیس ایکس در ۲۵ درجه شمالی، مرکز پرتاب فضایی ونچانگ چین در ۱۹ درجه شمالی، مرکز فضایی گویان آژانس فضایی اروپا در ۵ درجه شمالی خط استوا و پایگاه فضایی چابهار در عرض ۲۵ درجه شمالی قرار دارد. علت آن است که اگر بتوانید از سیاره زمین کمک بگیرید، رسیدن به فضا راحتتر است.
در خط استوا، زمین با سرعت ۱۶۵۰ کیلومتر بر ساعت نسبت به مرکز سیاره میچرخد. هرچه نزدیکتر باشید، سوخت کمتری برای رفتن به فضا نیاز دارید؛ زیرا میتوانید از این سرعت چرخش بیشتر بهره ببرید.
پرتاب از نزدیکی خط استوا به معنای شروع با ۵ درصد سرعت افقی است که موشکها برای وارد شدن به مدار نیاز دارند. این مقدار افزایش سرعت ممکن است زیاد بهنظر نرسد، اما میتواند مقدار سوخت موردنیاز را به حد قابل توجهی کاهش دهد و این صرفهجویی میتواند امکان افزایش چشمگیر محمولهی موشک را فراهم کند.
موشک سایوز روسیه قبل از حمله روسیه به اوکراین از مرکز فضایی گویان آژانس فضایی اروپا پرتاب میشد. موشک سایوز از همان نوع موشکهایی بود که از پایگاه فضایی بایکونور که در عرض ۴۵ درجه شمالی قرار دارد، پرتاب میشود. پرتاب سایوز از استوا امکان ۶۰ درصد افزایش محموله را نسبت به پرتاب از قزاقستان فراهم میساخت.
قاعدهی پرتاب موشک از خط استوا استثناهایی دارد و علت آن فقط ژئوپلیتیک نیست. پایگاههایی وجود دارند که بسیار دور از شمال احداث شدهاند، زیرا افزایش سرعت اهمیتی ندارد.
پرتاب از نزدیک استوا برای بسیاری از مدارها اما نه همهی آنها، مفید است. مدارهای قطبی مانند خورشیدهمگام یا مدار مولنیا برای مطالعهی عرض های جغرافیایی بالاتر نمونههایی از این نوع مدارها هستند. تعدادی از این پایگاههای فضایی در عرض جغرافیایی بسیار بالاتر از ۵۰ درجه واقع شدهاند. اگر به استوا نیاز نداشته باشید، میتوانید مکان مناسب خود را انتخاب کنید و این همان کاری است که کشورها و شرکتهای خصوصی انجام میدهند.