راز پشت پرکاربردترین واژه: اصل و اسرار پیدایش “اوکی”

فرادید نوشت: نظریه‌های زیادی در مورد آغاز استفاده از واژۀ OK وجود داشته است که هنوز هم مورد بحث هستند؛ یکی از قانع‌کننده‌ترین نظریه‌ها منشاء این واژه را در یک شوخی ژورنالیستی می‌داند.

منشا واژه «OK» که یکی از رایج‌ترین واژه‌ها در زبان انگلیسی است و به بسیاری از زبان‌های دیگر نیز راه یافته، همواره مورد بحث بوده است. به نقل از اِکونومیست، نظریه‌ها درباره آغاز و معنای اصلی این کلمه بسیار زیاد است. آلمانی‌ها می‌گویند این واژه از مخفف Oberst Kommandant که یک درجه عالی نظامی است، گرفته شده، فرانسوی‌ها ادعا می‌کنند از تلفظ Aux Cayes، یک شهر بندری که در هائیتی تأسیس کرده بودند، گرفته شده و برخی تصور می‌کنند «OK» مخفف open key (معنای تحت‌الفظی: کلید باز) است؛ اصطلاحی که زمانی با تلگراف ارتباط داشت و برخی دیگر می‌گویند اَندرو جکسون در سال‌هایی که به‌عنوان ژنرال کنار رودخانه می‌سی‌سی‌پی فعالیت می‌کرد، کلمه چاکتایی «okeh» را برگزید و رایج کرد. 

راه‌حل این معمای زبانی تنها زمانی پیدا شد که آلِن واکِر رید، محقق ادبی دانشگاه کلمبیا، اواسط دهه ۱۹۶۰ شروع به تحقیق در این‌باره کرد. رید پس از رد نظریه‌های قبلی درباره منشأ OK از جمله نظریه‌ای در مورد برندی از بیسکویت‌های جنگ داخلی، روایت خودش را دربارۀ منشاء این کلمه ارائه کرد. 

آنطور که رید در مجله American Speech نوشته، سال ۱۸۳۹ بود و نیوانگلند در میانه «عادت جالب توجه استفاده از اختصارات» بود. حتی شاید بتوان آن را نوعی جنون استفاده از کلمات اختصاری نامید. روزنامه «بوستون مورنینگ پست» با سردبیری چارلز گوردون گرین این جنون «اختصار» را رهبری می‌کرد. البته بسیاری از اختراعات مورنینگ پست مانند «SP» که اختصار «small potatoes/سیب‌زمینی‌های کوچک» بود، نتوانستند ماندگار بمانند. 

رید دریافت که OK نخستین بار روز ۲۳ مارس ۱۸۳۹ بصورت چاپی ظاهر شد، زمانی که گرین آن را به عنوان مخفف «oll korrect» یا «all correct» در یک مقاله طنز درباره شیوه‌های ویراستاری روزنامه رقیب یعنی Providence Journal استفاده کرد.

در نامه‌های بین سردبیران روزنامه‌ها همچنان از این مخفف استفاده میشد تا اینکه سال بعد وقتی حامیان رئیس‌جمهور مارتین ون بورن، لقب «کیندرهوک قدیمی/Old Kinderhook» را با الهام از زادگاهش در نیویورک به او دادند، «به OK رأی دهید» به عنوان یک شعار کمپینی به طور گسترده استفاده شد و باشگاه‌های OK برای تأثیرگذاری بر رأی‌دهندگان برپا شد. (البته رأی‌دهندگان، ون بورن را برای انتخاب مجدد به قدر کافی ok ندانستند!)

تحقیقات ریشه‌شناختی رید که در روزهای قبل از آرشیو روزنامه‌های دیجیتال با زحمت زیاد انجام شد، نشان داد چگونه، مرحله به مرحله، OK در سرتاسر آمریکای شمالی و جهان رواج یافت. 

در سال‌های بعد، برخی محققان نتایج رید را به چالش کشیدند. فرانک گرِکو از دانشگاه راکفلر در یکی از شماره‌های سال ۱۹۷۵ American Speech نوشت این واژه ممکن است ریشه‌های متعددی داشته باشد، از جمله عبارت اسکاتلندی «och aye» به معنای «اوه، بله» که در طول زمان بهم نزدیک شدند و به ok تبدیل شدند. در هر حال، امروزه، نظریه رید هنوز هم یکی از متقاعدکننده‌ترین توضیح‌ها برای تبدیل ok از یک شوخی سردبیری مبهم به جزء فراگیری از گفتار مدرن است.

طناز السادات حسینی فر