32دانشمندی که حتی اسم‌شان را هم نشنیده‌اید اما انقلابی در جهان ایجاد کردند (بخش دوم)

تک فان-در بخش اول این مقاله که با عنوان دانشمندان بزرگ جهان که حتی نامشان را هم نشنیده اید! (بخش اول)، منتشر شد نام 20 دانشمند را به همراه مختصری از وضعیت و شرح زندگی آن‌ها آوردیم.

به گزارش تک فان، این مقاله 12نفر باقی‌مانده این فهرست را با شما به اشتراک می‌گذارد.

1.سوفیا کووالسکی

 سوفیا کووالسکی در سال 1850 متولد شد. او ریاضیدانی روسی بود که خدمات مهمی به روش‌های تحلیل ریاضی، معادلات دیفرانسیل با مشتقات پاره‌ای و مکانیک ارائه کرد. او نخستین زنی بود که توانست دکترای مدرن بگیرد و نخستین زن در شمال اروپا بود که استاد تمام شد. معروف‌ترین خدمت او توسعه معادله «توپ کوالسکی» بود.  معادله‌ای که یک توپ چرخان مجازی را در داخل میدان گرانشی توصیف می‌کند و بنابراین توانست یکی از پیچیده‌ترین مشکلات مکانیک کلاسیک را حل کند. او بعد از دهه 1870 ساکن سوئد شد و در سال 1891 در سن 41سالگی درگذشت.

2.امیلی دو شاتله

امیلی دوشاتله فیلسوف طبیعت‌گرای فرانسوی در قرن هجدم و یک ریاضیدان بود که عمده شهرت خود را مدیون تفسیر و ترجمه کتاب اصول ریاضی فلسفه طبیعی نیوتن (1687) است. تفاسیر او از اثر نیوتن خدمات زیادی به مکانیک نیوتنی ارائه کرد از آن جمله می‌توان به افزودن قانون دیگری برای بقای انرژی جنبشی در حرکت اشاره کرد. او ایده‌های تازه‌ای درباره رابطه بین انرژی و جرم و سرعت جسم مطرح کرد. او در سال 1706 متولد شد و در سال 1749 به دلیل مشکلات بارداری درگذشت.

3.هرون اسکندرانی

هرون اسکندرانی مهندس و ریاضیدانی بود که در زمان حکومت رومی‌ها در قرن اول میلادی در مصر زندگی می‌کرد. امتیاز اختراع ابزاری به نام «موتور هیرو» که با نیروی بخار کار می‌کرد به او نسبت داده شده است. این وسیله یک توربین بود که با نیروی بخار کار می‌کرد. او همچنین فردی بود که تکنولوژی آسیاهای بادی را توسعه داد. این اختراع او خدمت بزرگی به بشریت بود. در زمینه ریاضی او عمدتا به دلیل فرمول هرون شناخته می‌شود که روشی برای محاسبه مساحت مثلث به کمک صرفا طول اضلاع آن است.

4.ژان رودولف گلابر

او در سال 1904 در ایالت باواریا متولد شد و یکی از نخستین مهندسان شیمی است و اختراعاتش اغلب کاربردهای تجاری پیدا کردند. او نخستین فردی بود که «باغ‌های شیمیایی» را توصیف کرد که بر اساس آن مواد شیمیایی غیرارگانیک که در محلول سیلیکات سدیم غرق می‌شدند، به ساختارهای پیچیده‌تری تبدیل می‌شدند. او در سال 1625 توانست سدیم سولفات را کشف کند که به نام نمک گلابر شناخته می‌شود. این ماده اکنون یکی از مهمترین مواد شیمیایی است که در شوینده‌ها و کاغذ استفاده می‌شود. او در سال 1670 احتمالا به دلیل مسمومیت با مواد شیمیایی که با آن‌ها سروکار داشت، از دنیا رفت.

5.حسن ابن هیثم

حسن ابن هیثم در سال 965 میلادی بصره در جنوب عراق امروزی متولد شد. او تا سال 1940 در قاهره در مصر زندگی می‌کرد که اوج دوران طلایی اسلام بود. از او گاهی به عنوان «پدر اپتیک مدرن» یاد می‌شود و اکتشافات مهمی در این زمینه شامل نظریه بینایی دارد که استدلال می‌کند، بینایی در مغز رخ می‌دهد. نظریه‌های پیش از او معتقد بودند که پرتوهای نور از داخل چشم به بیرون ساطع می‌شوند. او همچنین درباره انعکاس، شکست نور و ماهیت تصاویری که از پرتوهای نور ساخته می‌شوند، تحقیق کرد.

6.نورمن بورلاگ

نورمن بورلاگ مهندس کشاورزی آمریکایی (1914-2009) بود که به عنوان پدر انقلاب سبز شناخته می‌شود. تحقیقات او به تولید انبوه غذا در جهان کمک کرد و او سال‌ها درباره گونه‌های مقاوم به بیماری گندم که اکنون در سراسر جهان کشت می‌شوند، تحقیق کرد. او همچنین در انتقال تکنولوژی کشاورزی به کشورهای در حال توسعه نقش مهمی ایفا کرد که به همین دلیل جایزه صلح نوبل را در سال 1970 دریافت کرد و بر اهمیت کنترل جمعیت برای رسیدن به امنیت غذایی پایدار نیز تأکید داشت.

7.آنی جامپ کنون

آنی جامپ کنون (1863-1941) پیشگام علم ستاره‌شناسی و نجوم در آمریکا بود و کارهای زیادی برای طبقه‌بندی ستاره‌ها انجام داد. او در زمینه فیزیک و ستاره‌شناسی در کالج والسلی در ماساچوست تحصیل کرد و در رصدخانه هاروارد تا اواخر دهه 1890 کار کرد. او در این رصدخانه شیوه‌ای برای طبقه‌بندی ستاره‌ها بر اساس طیف اختراع کرد که اولین‌بار توسط ادوارد پیکرینگ استفاده شد. کنون بینایی فوق‌العاده‌ای داشت و بیش از 350000ستاره را در طول حیاتش طبقه‌بندی کرد. او گاهی بیش از 5000ستاره در ماه طبقه‌بندی می‌کرد. سیستم طبقه‌بندی او نقشی حیاتی در توسعه سیستم طبقه‌بندی ستاره‌ای مدرن ایفا کرد و مبتنی بر دما و شرایط سطح ستاره‌ها است.

8.فریتس تسوئیکی

او در سال 1898 در بلغارستان با مادری اهل چک و پدری سوئیسی متولد شد. سپس در سال 1925 به آمریکا مهاجرت کرد و در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا به مطالعه نجوم پرداخت. تسوئیکی مفاهیم نجوم زیادی را توسعه داده است و به همراه ستاره‌شناس دیگری به نام والتر باده، ستاره‌های نوترونی و ابرنواخترها را توصیف کرده است. اما بزرگ‌ترین خدمت او به علم، پیشنهاد تجمعاتی به اندازه کهشکان بود که امروز به نام ماده تاریک می‌شناسیم. او توضیح داد که این مواد احتمالا علت ناهنجاری در رفتار کهکشان‌ها در درون خوشه‌های کهکشانی و سرعت چرخش ستارگان در لبه کهکشان‌ها است. او در سال 1974 درگذشت.

9.سوبرامانیان چاندراسخار

سوبرامانیان چاندراسخار (1910-1995) اخترفیزیکدان هندی-آمریکایی بود که در زمینه تکامل ستارگان تحقیق کرد. شهرت عمده او ناشی از مطالعاتش درباره آنچه امروز حد چاندراسخار شناخته می‌شود، بود. حد چاندراسخار، نقطه‌ای است که یک ستاره که سوختش تمام شده است، به آن می‌رسد و درنتیجه آن روی کوتوله سفید سقوط می‌کند. هر کدام از بقایای متراکم ستاره‌ای می‌توانند از زمین کوچک‌تر باشند اما جرم‌شان بزرگ‌تر از خورشید است. مطالعات او به مطالعه سیاه‌چاله‌ها گسترش یافت که در بدو امر چندان مورد استقبال قرار نگرفتند اما اکنون هم یکی از ویژگی‌های مهم نجوم شناخته می‌شوند و هم سرنخ‌های ممکنی برای ماهیت جهان. او در سال 1983 جایزه نوبل اشتراکی در فیزیک دریافت کرد.

10.ایدا نوداک

شیمیدان آلمانی (1896-1978) و نخستین زنی که موقعیت حرفه‌ای در صنعت شیمی آلمان کسب کرد. معروف‌ترین کشف او که به همراه همسرش والتر نوداک و همکارشان اوتو برگ، صورت گرفت، جدا کردن 75امین عنصر جدول تناوبی در سال 1925 بود؛ فلزی نادر که نامش را برگفته از رودخانه راین، «رنیوم» گذاشتند. این عنصر چند دهه قبل‌تر پیش‌بینی شده بود و این کشف ساختار نظریه جدول تناوبی را تأیید کرد. نوداک همچنین نخستین دانشمندی بود که بیان کرد هسته برخی از عناصری که با نوترون‌ها بمباران می‌شوند می‌تواند دچار شکافت شود – پدیده‌ای که به نام شکافت هسته‌ایی نیز شناخته می‌شود.

11.یونیس فوت

دانشمند قرن نوزدهم و مخترع، یونس فوت (1819-1888) نخستین نفراتی بود که روی اثرات گازهای گلخانه‌ای تحقیق کرد. او بیان کرد که برخی از گازهای جوی گرمای خورشید را در نزدیکی سطح زمین به دام می‌اندازند. در سال 1856، او مقاله‌ای در جلسه سالانه انجمن آمریکایی پیشرفت‌های علم ارائه کرد که نشان می‌داد پرتورهای خورشید روی گازهای مختلف اثر دارد و پیشنهاد می‌داد که این امر در جو زمین رخ داده است و روی اقلیم اثر می‌گذارد. اما خود فوت به عنوان زنی از قرن نوزدهم اجازه ارائه مقاله‌اش را پیدا نکرد و یک مرد به جای او این مقاله را خواند.

12.کاری مالیس

زیست‌شیمیدان آمریکایی، کاری مالیس، زیست‌شناسی مولکولی را با اختراع تکنیک واکنش زنجیره پلی‌مری متحول کرد. او زمانی که در دهه 1980 برای یک شرکت بیوتکنولوژی کار می‌کرد، ایده‌های اولیه اختراع خود را شکل داد. اختراع او اجازه می‌دهد که زنجیره خاصی از دی.ان.ای به سرعت در داخل محیطی کنترل‌شده، تقویت شود که باعث می‌شود میزان دی.ان.ای آغازین مورد نیاز کاهش پیدا کند و میزان زمان برای تحلیل آن کم شود. روش او می‌تواند دی.ای.ای ویروس، باکتری و جهش‌های ژنتیکی را شناسایی کند و اکنون یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای تشخیص‌های پزشکی، ژنتیک، آسیب‌شناسی جنایی و باستان‌شناسی است. مالیس به همراه مایکل اسمیت در سال 1993 برنده جایزه صلح شیمی شد. او در سال 1944 متولد شد و در سال 2019 درگذشت.

 

 

عاطفه رضوان نیا