رابطه جنسی انسان مدرن و نئاندرتالها دقیقا کِی و چگونه آغاز شد؟
با وجود ناپدیدشدن نئاندرتالها در حدود ۴۰۰۰۰ سال پیش، آنها همچنان در DNA اکثر انسانهای مدرن زندگی میکنند.
ماندگاری این ژنهای باستانی نشان میدهد که اجداد دور ما، چیزی برای انسانهای تنومند و دماغ بزرگ داشتهاند و تحقیقات جدید، دقیقاً چگونگی و زمانهای جذابِ رویارویی انسان نئاندرتال با انسان مدرن یا هوموساپینس را آشکار کرده است.
تخمین زده میشود که بین ۱ تا ۴ درصد از ژنوم همه انسانهای غیر آفریقایی که امروزه زنده هستند از نئاندرتالهاست. این ژنها به شکلگیری ظاهر و رفتار ما کمک کردهاند، اگرچه تاکنون محققان برای بازسازی برخوردهایی که منجر به این تبادل مواد ژنتیکی میشد، تلاش میکردند.
نویسندگان مطالعهای که هنوز مورد بازبینی قرار نگرفته، برای جمعآوری این داستان، ژنوم ۵۹ انسان باستانیِ خردمند را که همگی بین ۴۵۰۰۰ تا ۲۲۰۰ سال سن دارند، تجزیهوتحلیل کردند. از این تعداد، ۳۳ نفر بیش از ۱۰۰۰۰ سال پیش زندگی میکردند که مرد معروفِ اوستایشیم (Ust’-Ishim) سیبری یکی از قدیمیترینشان است.
محققان سپس این ژنومهای ماقبل تاریخ را با ژنوم ۲۷۵ انسان امروزی از سراسر جهان مقایسه کردند. آنها با استفاده از نرمافزار کامپیوتری توانستند تکامل ژنهای نئاندرتال را در طول هزارهها ردیابی کنند.
نویسندگان این مطالعه مینویسند: «با اندازهگیری کوواریانس اجداد برای هر یک از ۱۶ فرد باستانی که بین ۴۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ سال پیش زندگی میکردند، استنباط میکنیم که جریان ژن نئاندرتال بین ۳۲۱ تا ۹۵۰ نسل قبل از زندگی این افراد رخ داده است.»
به طور دقیقتر، آنها دریافتند که جریان DNA نئاندرتال به ژنوم انسان مدرن در یک دوره ۶۸۳۲ ساله رخ داده است که میانگین زمان ورود به آن ۴۷۱۲۴ سال پیش بوده است.
به عبارت دیگر، رابطه عاشقانه بین انسانهای خردمند و نئاندرتالها حدود ۴۷۰۰۰ سال پیش آغاز شد و تقریباً هفت هزار سال به طول انجامید.
تأثیر کامل این همراهی نئاندرتال با انسان مدرنِ ماقبل تاریخ، چیزی است که ما هنوز در تلاش برای کشف آن هستیم، اگرچه واضح است که اجداد نئاندرتالها در همه مناطق ژنوم ما یافت نمیشود. برخی از مناطق به طور کامل فاقد DNA نئاندرتال هستند و به همین دلیل به عنوان «صحراهای باستانی» شناخته میشوند، در حالی که برخی دیگر حاوی سطوح بالایی از انواع نئاندرتال هستند.
این نشان میدهد که بسیاری از مواد ژنتیکی که ما از عموزادههای باستانی خود گرفتهایم احتمالاً مضر بوده و بنابراین به لطف انتخاب طبیعی ناپدید شدهاند. با این حال، ژنهای خاصی ممکن است مزایای بقا را به همراه داشته و به نسلها منتقل شدهاند.
محققان با کاوش در این به اصطلاح «نامزدهای تطبیقی» به ۳۴۷ ژن نئاندرتال رسیدند که هم در جمعیت باستانی و هم در جمعیت امروزی به خوبی حفظ شده است، «این نشان میدهد که بسیاری از این ژنها بلافاصله برای انسانهای امروزی مفید بودهاند.»
به گفته محققان، این ژنهای مفید نئاندرتال عمدتاً در مناطقی از ژنوم یافت میشوند که «به رنگدانههای پوست، متابولیسم و ایمنی مرتبط هستند.»