(تصاویر) کشف جمجمۀ غول‌آسای یک جانور 13 هزارساله
باستان‌شناسان جمجمه یک ماستودون ۱۳۶۰۰ ساله را در جنوب مرکزی ایالت آیووا کشف کردند که به نحو بسیار مناسبی حفظ شده است. احتمال دارد این موجود هم‌زمان با مردمان ماقبل تاریخ زیسته باشد که تقریباً در همان دوران به این منطقه رسیده بودند.
جان دوئرشاک، باستان‌شناس ایالتی آیووا می‌گوید: «قسمت شمالی آیووا احتمالاً در آخرین عصر یخبندان هنوز زیر یخ بوده اما آن زمان قسمت جنوبی بدون یخ بوده و شروع به سبز شدن کرده و حیواناتی مانند ماستودون‌ها جذب آنجا شدند و انسان‌های شکارچی نیز آنجا را مکان مناسبی برای زیستن یافتند.»
باستان‌شناسان ۱۲ روز را صرف حفاری جمجمه در شهرستان وِین کردند. دفتر باستان‌شناس ایالتی در پاییز ۲۰۲۲ پس از اینکه مردی از خود عکسی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد، از این نمونه مطلع شد.
دوئرشاک می‌گوید: «عکس یک مرد نسبتاً جوان بود که لبخند بزرگی روی صورتش داشت و یک استخوان بزرگ ۱۱۴ سانتیمتری در دست داشت.»
به گفته دانشگاه آیووا، این استخوان که استخوان ران یک ماستودون بود، در بستر نهری در یک ملک خصوصی پیدا شد. باستان‌شناسان پاییز ۲۰۲۳ از این مکان دیدن کردند و عاج شکسته‌ای را هم کشف کردند که از خاک بیرون زده بود. آنها مشکوک شدند که عاج هنوز به یک جمجمه متصل باشد، بنابراین این ماه یک پروژه حفاری را آغاز کردند.
باستان‌شناسان غیر از جمجمه، ابزار سنگی هم در این مکان پیدا کردند. قدمت این آثار به چند هزار سال پس از مرگ ماستودون برمی‌گردد، اما نخستین مدرک ثبت‌شده از حضور انسان در منطقه است.
این تیم امیدوارست شواهدی پیدا کند که گواه تعامل انسان‌ها با ماستودون باشد، مانند چاقو یا نوک پرتابه‌هایی که برای شکار و قصابی استفاده میشده است. آنها همچنین قصد دارند نگاه دقیق‌تری به خود جمجمه بیندازند که ممکن است آثار بریدگی ایجادشده توسط انسان را در خود داشته باشد.
جمجمه یک بخش ۶۰ سانتیمتری عاج داشت که هنوز به آن متصل بود. محققان امیدوارند از این عاج اطلاعات بیشتری را در مورد زندگی این موجود خاص بدست آوردند.
دوئرشاک می‌گوید: «ظاهراً امروزه تکنیک‌هایی برای تعیین تعداد بچه‌هایی که ماستودون ماده داشته، وجود دارد که به دلیل تغییرات در شیمی بدن در طول بارداری و زایمان، به عنوان امضای شیمیایی در عاج ثبت می‌شوند.»
باستان‌شناسان و دیرین‌شناسان قصد دارند فسیل‌ها را مطالعه و حفظ کنند. در نهایت، این نمونه در نمایشگاه جدیدی در موزه به نمایش گذاشته خواهد شد.
جمجمه در بستر نهری در یک ملک خصوصی در شهرستان وِین، آیووا پیدا شد
ماستودون‌ها موجوداتی درشت و پشمالو بودند و با ماموت‌های پشمالو و فیل‌های مدرن ارتباط داشتند. آنها از دوره میوسن (بین ۲.۶ میلیون تا ۲۳ میلیون سال پیش) در سراسر جهان پرسه می‌زدند و حدود ۱۰۵۰۰ سال پیش منقرض شدند.
آنها تا ۲.۹۸۷ متر قد و دو عاج بلند خمیده به سمت بالا داشتند. ماستودون‌ها از دندان‌های بزرگ و نوک‌تیزشان برای خرد کردن شاخ و برگ‌ها و سایر گیاهان استفاده می‌کردند. آنها کمی کوچکتر از ماموت‌های پشمالو بودند اما از نظر اندازه شبیه فیل‌های زنده امروزی بودند.
دانشمندان هنور بر سر دلیل منقرض شدن ماستودون‌ها و ماموت‌های پشمالو بحث دارند، اما گمان می‌کنند تغییرات آب و هوایی و شکار انسان احتمالاً در مرگ آنها نقش داشته است.
بقایای فسیلی ماستودون‌ها و ماموت‌ها در آمریکای شمالی نسبتاً رایج است. ماه اکتبر ۲۰۲۲، یک زوج متأهل در آلاسکا پس از طوفانی که منطقه را فرا گرفت، استخوان ران ماموتی را در ساحل پیدا کردند. ماه ژوئن ۲۰۲۳، زنی هنگام راه رفتن در ساحلی در کالیفرنیا، دندان آسیابی متعلق به یک ماستودون پیدا کرد و اوایل این ماه، مردی یک عاج ماموت کلمبیایی به طول ۲ متر را در یک نهر در می‌سی‌سی‌پی پیدا کرد.
محققان از این بقایای فسیلی برای اکتشافات علمی جدید استفاده خواهند کرد. اوایل تابستان امسال، دانشمندان از تکه پوست یخ‌زده‌ی خشک یک ماموت پشمی ۵۲۰۰۰ ساله برای بازسازی ساختار سه‌بعدی DNA آن استفاده کردند. آنها از فسیل عاج‌های ماموت پشمی نیز استفاده کردند تا نشان دهند این موجودات حالت مستی را پشت سر گذاشته بودند، دوره‌ای که هورمون‌های تولیدمثلی آنها افزایش می‌یابد.
