از چه سنی پیر محسوب میشویم؟
در بسیاری از مواقع این سوال در ذهنمان شکل میگیرد که چه زمانی «پیر» میشویم؟ اما با توجه به اینکه سالهای بیشتری کار میکنیم و سالم تر هستیم، سن چه اهمیتی میتواند داشته باشد؟ این یک ساختار بی معنی است که ما آن را با بازنشستگی، یا به طور صحیح تر، سن استحقاق برای بازنشستگی مرتبط میکنیم.
پیری از چه زمانی شروع می شود؟ این پرسشی است که اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده، حتی اصطلاحی در میان ما ایرانیها رایج است که سن به عدد نیست و آنچه در شناسنامه قید شده لزوما بازگو کننده سن واقعی (سن بیولوژیک) افراد نیست.
بازنشستگی همان پیری است؟
در یک سری از فرهنگها، افزایش سن به مفهوم بازنشستگی، زمان انجام تمام کارهایی که نمیتوانستید در حین بزرگکردن کودکان انجام دهید، ماجراجوییهای جدید و فعالیتهای ورزشی و تفریحی جدید است.
در زمانهای قدیم که این همه تفریحات برای پر کردن اوقات فراغت نبود، مردم کار می کردند تا زمانی که یا بیمار میشدند یا به دلیل شرکت در جنگ مجروح و کشته میشدند یا به سادگی در حین کار جان خود را از دست میدادند.
اما امروزه عمر ما از منظر زمانی طولانیتر شده و به دلیل پیشرفتها در دستاوردها در عرصه پزشکی سالم تر هستیم. سن بالا به خودی خود بیماریی ایجاد نمیکند. در دوران معاصر ما بهترین داروها، سالمترین سبکهای زندگی و راههای مختلفی برای پیشگیری از بیماریها را بیشتر و بهتر از هر زمان دیگری در اختیار داریم.
با این حال، باز هم این سوال در ذهنمان شکل میگیرد که چه زمانی «پیر» میشویم؟ اما با توجه به اینکه سالهای بیشتری کار میکنیم و سالم تر هستیم، سن چه اهمیتی میتواند داشته باشد؟ این یک ساختار بی معنی است که ما آن را با بازنشستگی، یا به طور صحیح تر، سن استحقاق برای بازنشستگی مرتبط میکنیم. بازنشستگی یا پیری به معنای توقف روند کار و زندگی نیست.
بازنشستگی در ۷۰ سالگی
طبق گزارش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) که در سال ۲۰۲۰ انتشار یافت، میانگین سن بازنشستگی برای زنان ۶۳.۴ سال و برای مردان ۶۴.۲ سال بود. این گزارش همچنین نشان میدهد که میانگین سالهای زندگی مردم پس از بازنشستگی در مردان به طور متوسط ۱۸.۷ سال (حداکثر ۲۴ و کمترین ۱۱.۵) و برای زنان ۲۲.۸ سال (حداکثر ۲۶.۴ و کمترین ۱۳.۲ سال) است.
در سراسر دنیا فشارهای فزایندهای برای افزایش سن استحقاق برای صندوق های بازنشستگی وجود دارد. سن بازنشستگی ۶۷ سال غیر معمول نیست، اما برخی به سن ۷۰ سال برای بازنشستگی نگاه میکنند.
دیدگاه جالب دیگر این است که سن و سال فرد به سن بیننده بستگی دارد. افراد جوانتر، سن و پیری را کاملا متفاوت از کسانی که سن بالاتر را تجربه می کنند، میبینند:. این نشان دهنده دادههای ذهنی ضعیف مورد استفاده برای نسبت دادن سن است.
آیا سن انسان مهم است؟ از منظر شغلی، افرادی که مسن به نظر میرسند همچنان کار میکنند، به موقع میآیند، درگیر کار هستند، ارتباط برقرار میکنند و اخلاق کاری با کیفیتی دارند، سنشان نباید مهم باشد.
روشهای توصیف سن
زمانی: سادهترین وسیله، شمارش روزها، هفتهها، ماهها و سالها از بدو تولد است. این شیوه دقیقی است به این دلیل که میتواند زمانهایی را نشان دهد که ممکن است بیماریهای مزمن ظاهر شوند. جدای از آن، این اندازه گیری تک بعدی است.
بیولوژیکی: در این شیوه از عوامل متعددی از جمله سبک زندگی، سطح فعالیت و رژیم غذایی برای اندازه گیری سن استفاده میشود. در شیوه تشخیص سن بیولوژیک از طریق مدلسازی پیشبینی میشود که بدن شما تا چه اندازه با زندگی کنار آمده است. . افراد جوان که زندگی سختی دارند یا به خود سخت میگیرند میتوانند بدن بیولوژیکی پیری داشته باشند و بالعکس.
سن اجتماعی: معیاری از عادات و رفتار اجتماعی در طول زمان است. این شیوه نحوه عمل و واکنش افراد به محرکهای اجتماعی را در برابر آنچه ما به عنوان هنجارهای اجتماعی میپذیریم، اندازه گیری میکند.
دیدگاه سایر افراد به سن، وضعیت سلامت، جغرافیا و سطح تحصیلات آنها بستگی دارد. آنچه در یک کشور قدیمی تلقی میشود در کشور دیگری احتمالا این طرز تلقی درباره آن وجود ندارد، حتی اگر سن تقویمی یکسان باشد. سالمندی را نمیتوان به طور کلی تعریف کرد زیرا به شرایط حساس است.
سن پیری از نظر سازمان بهداشت جهانی
این مساله طور کلی توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) پذیرفته شده که سن پیری حدود ۵۵ تا ۶۰ سال است، اگرچه سایر محققان آن را بین ۴۵ تا ۶۵ میدانند.
واقعیت این است که هیچ عدد جادویی وجود ندارد که فردی را به عنوان فرد مسنتر تعریف کند. در گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد مرسر که در سال ۲۰۲۳ برگزار شد، ۳۹ درصد از افراد مورد بررسی اظهار داشتند که در سن ۷۰ سالگی شما مسن تلقی میشوید در حالی که ۳۷ درصد دیگر فکر میکردند در دهه ۸۰ زندگی شما وارد دوران پیری خواهید شد و فقط ۱۴ درصد اظهار داشتند که ۶۰ سالگی سن آغاز پیری است.