چرا در تابستان نباید آب یخ بخوریم؟

طب ایرانی (طب سنتی ایرانی) باور دارد که خوردن آب یخ موجب سرد شدن معده که در اصل یکی از گرم ترین اندام‌های بدن است، می‌شود و سوء هاضمه را به همراه دارد و سبب بروز علائمی نظیر نفخ، درد معده و بزرگ شدن شکم می‌شود.

با دکتر روشنک مکبری نژاد، متخصص طب سنتی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید پزشکی، درباره این موارد و همچنین راه حل‌های جایگزین مصرف آب یخ و قواعد خوردن آب سرد گفت و گویی انجام دادیم که در پی می‌خوانید.

مکبری نژاد درباره دلایل مضر بودن مصرف آب یخ گفت: خوردن آب یخ از نظر طب سنتی ضرر دارد مخصوصا که شخص عادت داشته باشد مدام از آب یخ یا آبی که داخل آن یخ هست، مصرف کند. خوردن آب یخ باعث سرد شدن معده و در نتیجه اختلال در هضم غذا می‌شود. برای هضم غذا حتما باید مقداری حرارت وجود داشته باشد و اگر شخص مدام آب یخ بخورد، این مساله باعث می‌شود معده به طرف سردی برود . با مصرف آب یخ تنها معده تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد، بلکه طبع شخص نیز سرد می‌شود و کارکرد کبد هم مختل خواهد شد. به ویژه اگر در آب یخ بیاندازند، بهتر است آب را برای سرد شدن داخل یخچال بگذارند یا اینکه به صورت مستقیم یخ را داخل آب نیاندازند.

این متخصص طب سنتی درباره بهترین شیوه خوردن آب سرد نیز گفت: فردی که به دلیل حضور چند ساعته در گرمای شدید بیرون به شدت تشنه است و بدن وی به آب یخ نیاز دارد؛ باید آب یخ را جرعه جرعه بخورد و آب را در دهان خود نگهدارد و به یکباره آب یخ زیادی نخورد. چرا که زمانی که فرد با عجله آب سرد بخورد، این آب در تمام بدن وی منتشرمی‌شود و سیستم عصبی پاراسمپاتیک را تحریک می‌کند و می‌تواند باعث سنکوپ شود. سنکوپ به از دست دادن ناگهانی و موقتی هوشیاری و غش کردن گفته می‌شود. در این حالت مغز با کمبود اکسیژن مواجه است. این عارضه تنها چند ثانیه طول می‌کشد و پس از آن دوباره فرد هوشیاری خود را بدست می‌آورد.

مکبری نژاد در ادامه با اشاره به عوارض خوردن آب یخ گفت: زمانی که بدن فرد به دلیل داغی هوای بیرون گرم است و وی به منزل می‌آید توصیه نمی‌شود که بلافاصله آب یخ یا خیلی سرد بخورد. زمانی که بدن فرد به شدت گرم است خوردن یکباره آب یخ باعث سنکوپ و ضعف قلب می‌شود و می‌تواند عوارض بسیاری به همراه داشته باشد.

او درباره جایگزین‌های آب یخ گفت: می‌توان به جای آب سرد و برای خنک شدن بدن از شربت سکنجبین استفاده یا مقداری آب لیمو و نارنج به آب نه چندان سرد اضافه کرد یا حتی از برخی از عرقیات مانند گلاب استفاده کرد. ریختن خرفه داخل آب هم مزه آب را تغییر نمی‌دهد و هم می‌تواند به کاهش دمای بدن و عطش کمک کند.

این متخصص طب سنتی درباره دیگر عوارض مصرف آب یخ نیز گفت: برخی از جوان‌ها عنوان می‌کنند که ما آب یخ می‌خوریم و مشکلی هم برای‌مان پیش نمی‌آید. این درست است که به دلیل قوت و نیروی جوانی همان موقع برایشان مشکلی پیش نمی‌آید اما به مرور و زمانی که وارد سن میانسالی می‌شوند خوردن آب یخ می‌تواند برایشان عارضه داشته باشد و باعث ایجاد مشکل در معده، کبد و قلب شود.

او یکی از عوارض مصرف آب یخ را چاقی شکمی دانست و در این باره توضیح داد: زمانی که مکرر از اب یخ استفاده کنیم این باعث سردی معده و در نتیجه تجمع چربی در معده می‌شود و چاقی شکمی را در پی دارد. این وضعیت به دلیل اینکه متابولیسم وهضم به خوبی انجام نمی‌شود اتفاق می‌افتد. در حالت سردی معده مواد مناسبی داخل بدن تولید نمی‌شوند که این خود باعث چاقی خواهد شد.

این متخصص طب سنتی به مهمترین قواعد خوردن آب یخ نیز اشاره کرد و گفت: رعایت قواعد آب یخ و آب خوردن نیز مهم است برخی افراد عادت دارند زمان ورزش یا زمانی که فعالیت شدید بدنی انجام می‌دهند آب سرد بخورند که کار درستی نیست. توصیه می‌شود که افراد صبح قبل صبحانه و نیمه شب آب سرد نخورند.

مکبری نژاد همچنین به نتایج یک تحقیق اشاره کرد و گفت: حتی گفته می‌شود مصرف مکرر آب سرد در نیمه شب باعث ناباروری می‌شود. برای بررسی بیشتر این مساله تحقیقی روی موش انجام داده‌ایم. در نتیجه این تحقیق متوجه شدیم که استفاده مکرر از آب سرد توسط موش‌ها روی اسپرم آن‌ها تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث ناباروریشان شود.