اف ۳۵ ساخت آمریکا است؟ / پیش از پاسخ دادن بیشتر فکر کنید

بریتانیا قطعات بسیاری از این جنگنده را (به ویژه برای نوع F-35B) تامین می‌کند. حتی ترکیه، قبل از اینکه آمریکا این کشور را از برنامه اخراج کند، برخی اجزای این جت را تامین کرد. همچنین همه جت های اف-۳۵ در ایالات متحده مونتاژ نمی شوند. ژاپن در حال مونتاژ F-35A های خود در داخل کشور است، در حالی که بسیاری از اروپایی ها هواپیماهای خود را در اروپا سرهم کرده و آخرین بررسی ها در ایتالیا انجام می شود.

تنها شریک سطح ۱ در پروژه F-35

بریتانیا تنها شریک سطح ۱ در پروژه F-35 است. بخش صنعت بریتانیا سهم قابل توجهی در تولید هر جت جنگنده F-35 دارد. در حالی که لاکهید مارتین پیمانکار اصلی F-35 است، BAE پیمانکار فرعی مهمی برای این پروژه به شمار می آید. BAE مدعی است که ۱۳ تا ۱۵ درصد سهم کاری هر هواپیما (به استثنای نیروی محرکه) را در اختیار دارد.

BAE با تامین کدهای نرم افزاری از جمله برای نمایشگر کابین خلبان، مدیریت سوخت، سیستم های داخلی و موارد دیگر در این پروژه مشارکت می کند. BAE از زمان آغاز پروژه به بر روی برنامه F-35 کار کرده است.

«اثر انگشت نبوغ بریتانیایی را می‌توان در ده‌ها جزء کلیدی هواپیما یافت. BAE Systems، GE Aviation، Martin-Baker، SELEX، Cobham، Ultra Electronics، UTC Actuation Systems و Rolls-Royce تنها تعدادی از بیش از ۱۰۰ تامین کننده مستقر در بریتانیا برای این برنامه هستند»

F-35 در سه نوع ساخته شده است: نسخه F-35A با برخاست و فرود معمول (CTOL)، نسخه ناونشین F-35C (CV) و نسخه F-35B با برخاست کوتاه و فرود عمودی (STOVL). این نسخه ها آنقدر متفاوت هستند که تقریباً می توان آنها را هواپیماهای جداگانه ای در نظر گرفت. گاهی اوقات، پیدا کردن یک جت غربی که اثر انگشت رولزرویس روی آن نباشد، دشوار به نظر می رسد. F-35 ممکن است دارای موتور F135 ساخت پرت اند ویتنی باشد، اما رولز رویس بریتانیا تنها شرکت تولید کننده فناوری STOVL در جهان است. در نتیجه، رولز رویس سیستم LiftSystem را برای F-35B می سازد.

اگر به داخل کابین بسیاری از جت های جنگنده غربی نگاهی بیندازید، یک صندلی ایجکتی مارتین بیکر بریتانیایی را در آن خواهید دید. همه F-35 به صندلی های ایجکت US16E مارتین بیکر بریتانیایی مجهز شده اند. مارتین بیکر مدعی است که تا به امروز ۱,۲۰۰ دستگاه صندلی ایجکت برای F-35 تحویل داده است (لاکهید مارتین اخیراً هزارمین فروند F-35 خود را تحویل داده است).

قطعات اروپایی به کار رفته در F-35

بسیاری از کشورهای دیگر نیز به تولید F-35 کمک می کنند. این جت های جنگنده با مشارکت استرالیا، هلند، کانادا، ایتالیا، دانمارک و نروژ ساخته شده اند. ژاپن بسیاری از قطعات را برای هواپیمای اف-۳۵ خود می‌سازد، در حالی که لئوناردو بال چندین فروند اف-۳۵ را در ایتالیا ساخت. شرکت پیمانکار بریتانیایی/ایتالیایی Selex ES اخیراً قراردادی برای ۱۶۵ لیزر هدف گیری پیشرفته برای سیستم هدف گیری الکترواپتیکال F-35 Lightning II منعقد کرده است.

مشارکت هلند در برنامه F-35 زمانی مطرح شد که این کشور صادرات قطعات F-35 به اسرائیل را به دلیل نگرانی از جنگ در غزه ممنوع کرد. اسرائیل یکی از دارندگان کلیدی F-35 است و اخیراً ۲۵ فروند F-35A دیگر، در مجموع ۷۵ فروند، سفارش داده است. همچنین ایالات متحده به اسرائیل اجازه منحصربه‌فردی برای انجام برخی اصلاحات در بخش‌های خاصی از این جنگنده داده است.

در حالی که آلمان ترجیح داده است که F-35A این کشور به جای ساخت در داخل کشور، در ایالات متحده ساخته شوند، این کشور نیز نقش مهمی در این پروژه ایفا می کند. در سال ۲۰۲۳ دویچه‌وله گزارش داد که کمپانی جنگ افزارسازی آلمانی Rheinmetall ساخت کارخانه جدیدی را آغاز کرده است که انتظار می‌رود بخش‌هایی از بدنه حدود ۴۰۰ فروند F-35 تولید کند.

F-35 حاوی قطعاتی ساخت کانادا به ارزش حدود ۲.۳ میلیون دلار است، از جمله ورودی برای درهای انبار تسلیحات و ستون های میله ای باله ها برای لبه جلویی هواپیما. استرالیا در ساخت بخش های دم عمودی نوع F-35A مشارکت دارد. ترکیه قبلاً قطعاتی را تامین می کرد، اما این قطعات پس از اخراج این کشور از برنامه جایگزین شده اند (ترکیه اکنون یکی از چندین کشوری است که ایالات متحده از خرید این جنگنده محروم کرده است).

به ادعای The Diplomat، جنگنده اف-۳۵ حتی دارای قطعات چینی نیز هست. این موضوع باعث نگرانی ایالات متحده شده است، اما حذف کامل قطعات چینی دشوار به نظر می رسد. F-35 دارای قطعات بسیار بیشتری از بسیاری از کشورهای دیگر است، اما همچنان یک جت جنگنده آمریکایی است.