انقلاب دارو‌های ضدچاقی؛ از اثرات مثبت تا عوارض احتمالی

در آمریکا انقلابی در داروهای ضد چاقی رخ می دهد و تعداد افرادی که در مدت زمان کوتاهی وزن زیادی از دست داده اند در حال افزایش است. استفاده از داروی ضد دیابت سماگلوتاید با وجود عوارض جانبی در حال گسترش است و بازار تقلبی آن نیز داغ است.

به گزارش سرگرمی روز، عرضه داروی ضد دیابت «سماگلوتاید» به عنوان یک ماده موثر در داروی معروف ضد چاقی «Ozempic» زندگی میلیون ها آمریکایی را تغییر داده است، کشوری که 40 درصد از مردم آن با چاقی دست و پنجه نرم می کنند. بیماری های مرتبط اما گسترش استفاده از این دارو تنها به آمریکا ختم نمی شود.

Ozempic، یکی از محبوب ترین داروهای کاهش وزن معجزه آسا در ایالات متحده، در ابتدا برای بیماران دیابتی ساخته شد. این دارو که ماده موثره آن سماگلوتید است، به عنوان یک سرکوب کننده اشتها شناخته می شود و اکنون برای مبارزه با چاقی استفاده می شود. تمام آمریکا از این دسته از داروها استقبال می کند که توسط غول داروسازی آمریکایی Eli Lilly و شرکت دانمارکی Novo Nordisk عرضه می شود.

به طور خاص، سماگلوتید یکی از داروهایی است که با تقلید از هورمونی که به طور طبیعی توسط بدن تولید می شود، به کنترل قند خون کمک می کند. اما این دارو که زیر نظر سازمان ایمنی دارو و فرآورده های بهداشتی کشور است به دلیل برخی عوارض آن زیر سوال رفته است.

در فرانسه داروی اوزمپیک ساخت شرکت نوو نوردیسک با مشکلات جدی عرضه مواجه است. این در حالی است که به زودی محصول تزریقی دیگری به نام «ویگووی» تولید همین آزمایشگاه در فرانسه عرضه می شود. این دارو مانند Ozempic عمل می کند.

برای کاهش وزن و جایگزینی برای جراحی بای پس معده موثر است

یکی از اثرات مهم سماگلوتید کاهش وزن است که به دلیل کاهش سرعت تخلیه معده است و می تواند منجر به کاهش وزن 10 تا 20 درصدی و گاهی بیشتر شود. بسیاری از افراد از نتایج مثبت مصرف این دارو راضی هستند.

زنی در کاله فرانسه که به دلیل بحران ناگهانی به بیمارستان منتقل شد و در نهایت به دیابت نوع 2 مبتلا شد، بلافاصله شروع به تزریق آمپول اوزیپیک کرد و رژیم غذایی خود را به کلی تغییر داد. او بارها برای کاهش وزن تلاش کرد اما در نهایت پس از مدتی به وزن قبلی خود بازگشت. این زن ۴۴ ساله در یک سال و نیم ۴۵ کیلوگرم وزن کم کرد.

درمان با این دارو جایگزین مناسبی برای «جراحی چاقی» است که آناتومی دستگاه گوارش را تغییر می دهد و برای همه افراد قابل تحمل نیست.

در حال حاضر بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی اثرات معجزه آسا و کاهش وزن سریع با کمک این دارو را به اشتراک می گذارند، حتی ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا نیز در شبکه اجتماعی X خود به طور علنی درباره این دارو صحبت کرده است.

اما در فرانسه Ozempic فقط برای بیماران مبتلا به دیابت تایید شده است.

کاهش خطرات قلبی عروقی

برونو ورج، محقق و سرپرست گروه تحقیقاتی “موسسه ملی تحقیقات بهداشتی و دارویی” تاکید می کند که “بیمارانی که با اوزمپیک درمان می شوند، حملات قلبی و سکته کمتری دارند.” به گفته وی، کاهش برخی از انواع سرطان مانند سرطان روده بزرگ نیز گزارش شده است.

برونو ورج همچنین به “برخی مطالعات اولیه” اشاره می کند که اثرات مفید بالقوه ای را بر آلزایمر و پارکینسون نشان می دهد. با این حال، سوزرین کار پترو، سردبیر مجله پزشکی “Persekreer” این اثرات را چندان معجزه آسا نمی داند، زیرا “با کاهش وزن قابل توجه، منطقی است که خطرات قلبی عروقی کاهش می یابد.”

عوارض جانبی: “خطر نامتناسب برای چندین کیلو کاهش وزن”

سوزرین کار پترو معتقد است که توقعات زیاد از این دارو دلیل استفاده نادرست از این محصولات است. به گفته وی، کاهش حوادث قلبی عروقی قابل توجه است اما این کاهش حدود 1.5 درصد است.

با این حال، برخی از عوارض جانبی اثبات شده برای این دارو عبارتند از تهوع، اسهال و هیپوگلیسمی (قند خون پایین). سایر عوارض جانبی رایج عبارتند از کاهش اشتها، سرگیجه، استفراغ، درد شکم، یبوست، سوء هاضمه، سوزش سر دل، رفلاکس معده و روده، نفخ، آروغ زدن، خستگی، سنگ کیسه صفرا و کاهش وزن.

برونو ورج می گوید: برای اکثر بیماران، این عوارض پس از چند هفته ناپدید می شوند. اما در برخی، این اثرات همچنان ادامه دارد و حدود 6 تا 17 درصد از بیماران باید درمان را متوقف کنند.

این عوارض جانبی به دلیل اثر سماگلوتید در به تاخیر انداختن تخلیه معده است. علاوه بر این، آژانس داروها و محصولات بهداشتی بلژیک از تداخل این دارو با قرص های ضد بارداری و بارداری ناخواسته در زنان خبر داد.

سایر عوارض جانبی نادر شامل تغییر در حس چشایی، افزایش ضربان قلب، التهاب پانکراس و سایر عوارض مانند انسداد روده و واکنش های آلرژیک است.

عوارض جدی تر می تواند شامل التهاب لوزالمعده، انسداد روده، گاستروپارزی یا فلج معده (اختلالی که باعث می شود معده کندتر تخلیه شود)، و همچنین افزایش افکار خودکشی یا عوارض کمتر شناخته شده مانند خطر سرطان غده تیروئید یا سرطان های دستگاه گوارش اگرچه این عوارض جدی تر بسیار نادر هستند، اما در صورت بروز خطرات جدی را به همراه خواهند داشت.

پروفسور Sorin Carré-Petro افزود: “در حال حاضر ابهامات زیادی در مورد این محصول وجود دارد و خطرات آن هنوز به طور کامل درک نشده است.” وی همچنین از تجویز این دارو برای افراد غیر دیابتی انتقاد کرد و آن را خطری نامتناسب برای کاهش وزن چند کیلوگرمی دانست.

گسترش تقلبی در کشورهای مختلف

یک مرد 36 ساله تگزاسی پس از خرید Ozempic ارزان از مکزیک متوجه شد که این دارو تقلبی است. وی با اشتراک گذاری این عکس ها در شبکه های اجتماعی متوجه شد که این محصول احتمالا انسولین بوده و نه اوزمپیک که استفاده از آن می تواند خطرات جدی مانند افت شدید قند خون، سرگیجه، تشنج و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. این اتفاق نشان دهنده مشکل اساسی در ساخت داروهای تقلبی است که مجرمان با جعل شماره سریال داروها این محصولات خطرناک را توزیع می کنند.

Novo Nordisk، سازنده Ozempic تایید کرد که شماره سریال جعلی مربوط به داروهای ارسال شده به مصر است، اما داروهای تقلبی با همان شماره سریال در چندین کشور دیگر از جمله مکزیک و عراق نیز یافت شده است. سازمان بهداشت جهانی و اینترپل در سال 2023 در مورد این محصولات هشدار دادند.

این داروهای تقلبی با شماره سریال جعلی MP5B060 در 14 کشور از جمله آذربایجان، مقدونیه شمالی، مکزیک، ایالات متحده آمریکا، نیجریه، عراق و لبنان کشف شد و در برخی موارد باعث بستری شدن افراد در بیمارستان شد.