معبد اسطوره ایرانی پس از هزاران سال، بالاخره کشف شد
در کوه‌های زاگرس کردستان عراق، در کناره‌های کوه پیراماگرون یک سایت باستان‌شناسی به نام رابانامرقولی وجود دارد. این دژ مستحکم که توسط عوامل محیطی احاطه شده است در قرن دوم تا قرن اول قبل از میلاد مسیح محل استقرار اشکانیان بوده است.
به گفته محقق موسسه پیش‌ازتاریخ و باستان‌شناسی خاور نزدیک دانشگاه هایدلبرگ، دکتر مایکل براون، این سازه که در کنار یک آبشار طبیعی وجود دارد، همچنین محرابی که احتمالاً محراب آتش است، نشان‌دهنده یک مکان معنوی برای عبادت است.
از طریق حفاری متعددی که از سال ۲۰۰۹ و اخیراً بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ انجام‌شده است، یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی بقایای باستان‌شناسی این محل را موردمطالعه قراردادند.
نقش برجسته صخره‌ای مشرف‌به ورودی مستحکم رابانا، فرمانروای ناشناسی را نشان می‌دهد که به‌احتمال‌زیاد یک پادشاه پارتی محلی است که به‌عنوان بنیان‌گذار این مکان شناخته می‌شود. در داخل دره رابانا، محققان یک مجموعه مذهبی را کشف کردند که احتمالاً به الهه آناهیتا تقدیم شده باشد.
از ایزدبانوی آب آناهیتا برای اولین بار در مجموعه‌ای خطی از دین زرتشتی به نام اوستا نام برده شده است . در آنجا، او به‌عنوان منبع آسمانی تمام آب‌های زمین به تصویر کشیده می‌شود و به‌عنوان یک زن فوق‌العاده زیبا با توانایی تبدیل‌شدن به شکل یک جریان آبشاری یا آبشار توصیف می‌شود.
در دوره سلوکیان و اشکانیان، آیین آناهیتا در نواحی غربی عراق بسیار مورداحترام بود. بنابراین آنچه شواهد نشان می‌دهد حاکی از آن است که این مکان، معبد آناهیتا الهه آب ایران پیش از اسلام است.
علاوه بر این، طراحی این مکان نیز بسیار مهم است، زیرا ارتباط عناصر آتش‌وآب نقش مهمی در دین پارسی پیش از اسلام داشت. البته ممکن است این مکان پیش از اینکه معبد آناهیتا باشد، زیارتگاهی بوده که در دوران اشکانیان به این منظور مورداستفاده قرارگرفته است.
