هاموی؛ خودرویی رزمی که جیپ را شکست داد
ارتش ایالات متحده در طول سال‌ها از وسایل نقلیه مختلفی استفاده کرده است. تانک ها، هواپیما‌ها و … عملیات نظامی مختلفی را انجام داده اند. اما یکی از آنها تا جایی که بحث شناخته شده بودن در میان باشد، یک سر و شانه بالاتر از بقیه بوده است: جیپ. با شروع کار در طول جنگ جهانی اول، این خودرو رزمی یکی از بسیاری وسایل نقلیه‌ای رزمی بود که ارتش ایالات متحده به طور گسترده از آن استفاده می‌کرد،
به گزارش روزیاتو؛ به ویژه جنگ جهانی دوم به جیپ اجازه داد تا به امپراتوری تبدیل شود که امروزه می‌شناسیم. با گذشت زمان، جیپ به مفهومی مترادف با ارتش ایالات متحده تبدیل شده و همچنان نیز هست، حتی اگر بیش از ۴۰ سال پیش از چنین کاربردی کنار گذاشته شد.
اگر جیپ آنقدر موثر بود که به یک وسیله نقلیه پرچمدار ارتش ایالات متحده تبدیل شد، چرا امروزه همچنان توسط نیرو‌های مسلح استفاده نمی‌شود؟ به زبان ساده، نمی‌توانست با خواسته‌ها و نیاز‌های ارتش که به سرعت در حال تغییر بود، سازگار بماند. در اواخر قرن بیستم، سلاح‌ها سنگین‌تر شده بودند و توانایی حمل افراد بیشتری در هر وسیله نقلیه بسیار مورد نیاز بود. جیپ نتوانست این خواسته‌ها را برآورده کند. به گفته نیویورک تایمز، در مارس ۱۹۸۳، جیپ با “وسیله نقلیه بزرگتری که برای همگامی با ارتش مدرن امروزی طراحی شده بود” جایگزین شد. معلوم شد که این وسیله نقلیه، خودروی چرخدار چند منظوره‌ای با تحرک بالا یا همان هاموی (High-Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle یا Humvee) است که اکنون خودرویی بسیار شناخته شده است.
ظهور هاموی به پایان خدمت نظامی چند دهه‌ای جیپ منجر شد و اکنون این خودرو رزمی نیز به آرامی در حال بازنشسته شدن است.
ظهور و افول هاموی
هاموی در نوع خود به یک خودروی نظامی نمادین تبدیل شده است. در واقع، برخی تا آنجا پیش می‌روند که می‌گویند این خودرو به عنوان افسانه ای‌ترین خودرو نظامی تمام دوران از جیپ پیشی گرفته است. ناگفته نماند، این خودرو منجر به ظهور یک خودروی چهار چرخ مورد علاقه غیرنظامیان نیز شد، که با نام هامر (Hummer) شناخته می‌شود، خودرویی که برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ برای فروش در دسترس عموم قرار گرفت. خودروی نظامی دیگری که به خودرویی غیرنظامی نیز تبدیل شد، تویوتا مگا کروزر بود که پا به پای هاموی پیش رفته است.
۱۵ پیکربندی آن (حمل بار/نیرو، حامل سلاح، آمبولانس و حامل سرپناه) دارای موتور، شاسی و گیربکس مشترک با ۴۴ قطعه قابل جایگزینی است که در بیش از یک موقعیت استفاده می‌شود. این بدان معناست که ساعت‌های آموزشی کمتری برای مکانیک‌هایی که آن را تعمیر و نگهداری می‌کنند لازم است. سیستم تامین، تعمیر و نگهداری و تدارکات ساده هاموی- اساساً مجموعه‌ای از قطعات مشترک برای ۱۵ پیکربندی – به معنای کاهش هزینه‌های چرخه عمر است که باعث صرفه جویی در هزینه‌های کلی می‌شود.
فاصله از زمین پیش نیاز تحرک برتر است. فاصله ۴۰ سانتیمتری کف آن از زمین یک شاهکار مهندسی است با توجه به اینکه این وسیله نقلیه تنها ۱۸۰ سانتیمتر ارتفاع دارد. چهار چرخ متحرک تمام وقت، سیستم تعلیق مستقل، نزدیک شدن شیب دار و خروج زاویه دار، ۶۰ درصد شیب نوردی، ۴۰ درصد شیب جانبی و ۱۵۰ سانتیمتر قابلیت آب نوردی همراه با فاصله زیاد از سطح زمین، هاموی را به یک خودرو آفرودی منحصربفرد تبدیل می‌کند.
سری M۹۹۸ A۰ هاموی دارای وزن محدود تقریباً ۲،۳۶۰ کیلوگرمی و توان حمل محموله ۱،۱۳۴ کیلوگرمی است. همچنین این خودرو از یک موتور ۶.۲ لیتری V-۸ دیزلی با گیربکس سه سرعته اتوماتیک بهره می‌برد. مدل قابل مقایسه فعلی، M۱۰۹۷A۲، تنها ۳۱۷.۵ کیلوگرم وزن بیشتری دارد، اما می‌تواند تقریباً دو برابر محموله قبلی یعنی ۱،۹۹۵ کیلوگرم بار حمل کند. این خودرو دارای یک موتور ۶.۵ لیتری V-۸ دیزلی با گیربکس چهار سرعته اتوماتیک است. خودروی تولیدی کنونی با ظرفیت توسعه یافته (ECV) مدل M۱۱۱۳ دارای قدرت حمل ۲،۳۱۳ کیلوگرم بار است. این حدود دو و نیم تن یا تقریباً وزن خود M۱۱۱۳ (۲،۹۰۰ کیلوگرم) است. M۱۱۱۳ دارای موتور ۶.۵ لیتری V-۸ دیزلی توربوشارژر است. نوع زره پوش M۱۱۱۴ توسط AM General با بسته زرهی نصب شده توسط O’Gara Hess و Eisenhart تولید شده است.
هاموی دارای ارتفاع کم (حدود ۱۸۰ سانتیمتر)، عرض ۲۱۰ سانتیمتر و طول ۴.۵ متر است. این نسبت‌ها به شکل گیری یک خودرو رزمی پایدار و با توان حفظ ثبات بالا کمک می‌کند که واژگونی آن بسیار دشوار است. این در تضاد با جیپ‌های قدیمی M۱۵۱ است که ناپایدار در نظر گرفته می‌شدند. هاموی به حداکثر سرعت ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد و باک سوخت آن ۹۵ لیتر ظرفیت دارد.
تا آنجایی که به سابقه خدمت هاموی مرتبط باشد، این خودرو در طول دهه‌ها میدان‌های جنگ متعددی را پیموده است. این خودرو با حمله ارتش ایالات متحده در سال ۱۹۸۹ به پاناما وارد صحنه شد و بعد‌ها در طول جنگ خلیج فارس در دهه ۱۹۹۰ شهرت یافت. به طور طبیعی، هاموی در طول جنگ علیه تروریسم در دهه ۲۰۰۰ به طور گسترده‌ای توسط ارتش ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفت، اما در این زمان، این وسیله نقلیه شروع به نشان دادن نشانه‌هایی از منسوخ شدن کرد. رفته رفته هاموی برای حفظ امنیت سربازان در محیط‌های شهری، با شلیک سلاح‌های سبک و بمب‌های دست‌ساز دچار مشکل شد. در‌ها و پنجره‌های تقویت شده راه‌حل خوبی به نظر می‌رسیدند، اما وزن اضافه شده، هاموی‌ها را کندتر، و مستعد مشکلات مکانیکی گسترده‌تر کرد و از قدرت مانور آنها کاست.
در پی این مشکلات و در شرایطی که بحث امنیت جانی نیرو‌های نظامی در میان بود، ارتش ایالات متحده چاره‌ای جز جستجوی جایگزینی برای هاموی نداشت. با گذشت زمان، یک گزینه جایگزین موثر پیدا شد.
پایان هاموی و آغاز دوره JLTV
اگرچه هاموی‌ها هنوز توسط ارتش ایالات متحده مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما اکنون در موقعیتی مشابه با جیپ در اوایل دهه ۱۹۸۰ قرار دارند. این خودرو‌ها دیگر مجاز به خارج شدن از مناطق امن در مناطق جنگی نیستند، و با JLTVها – وسایل نقلیه تاکتیکی سبک مشترک – جایگزین می‌شوند. این خودرو‌ها سال هاست معرفی شده و از سال ۲۰۱۸ جایگزین هاموی‌ها در نیروی زمینی و تفنگداران دریایی ارتش ایالات متحده شدند. از سال ۲۰۲۱، JLTVها جایگزین ۱،۰۰۰۰ دستگاه هاموی شده اند. با توجه به آمار عملکرد آنها، فهمیدن دلیل این جایگزینی سریع کار سختی نیست.
این خودرو‌های بادوام‌تر، سنگین‌تر و با عملکرد بهتر، از تولیدات کمپانی Oshkosh بوده و در سال‌های آزمایش تحت نظارت نظامی، JLTV نسبت به هاموی، نرخ موفقیت ماموریتی بالاتری داشته است. این خودرو‌ها دارای بدنه مقاوم در برابر مین، حرکت سیستم تعلیق طولانی‌تر و موتور‌های توربودیزل ۴۰۰ اسب بخاری هستند که آنها را به همان اندازه که محافظ هستند سریع و قدرتمند می‌کند. در حالی که JLTVها روز به روز بیشتر در میدان نبرد به کار گرفته می‌شوند، انتظار می‌رود هاموی‌ها تا سال ۲۰۵۰ که رسماً بازنشسته شوند، در ارتش و تفنگداران دریایی با ظرفیت محدود به خدمت خود ادامه دهند.
