جزییات جدید از تغییرات جمعیتی ایران
بر اساس آخرین محاسبات مرکز آمار ایران، جمعیت کشور در اول آبان سال جاری حدود ۸۵ میلیون و ۹۶۱ هزار نفر برآورد می‌شود.
از کل جمعیت ایران، تعداد ۶۶ میلیون و ۲۰۷ هزار نفر ساکن نقاط شهری (۷۷ درصد شهرنشین) و ۱۹ میلیون و ۷۵۴ هزار نفر ساکن نقاط روستایی (۲۳ درصد روستانشین) هستند.
تعداد ۴۳ میلیون و ۳۷۲ هزار نفر مرد و ۴۲ میلیون و ۵۸۲ هزار نفر زن برآورد می‌شود. بر این اساس نسبت جنسی برابر ۱۰۱/۸ درصد محاسبه می‌شود. به عبارتی حدودا در مقابل هر ۱۰۲ مرد ۱۰۰ زن در ایران وجود دارد.
از نظر ساختمان سنی جمعیت حدود ۲۲/۸ درصد در سنین ۰-۱۴ سال، ۶۹/۷ درصد در سنین کار و فعالیت (۱۵ تا ۶۴ سال) و ۵/۷ درصد در سنین ۶۵ ساله و بیشتر هستند.
پُر جمعیت‌ترین استان کشور، استان تهران با مقدار ۱۴ میلیون و ۴۲۵ هزار نفر و کم جمعیت‌ترین استان کشور استان ایلام با ۵۷۹ هزار نفر جمعیت است.
استان سیستان و بلوچستان، با سهم ۳۸ درصدی جمعیت کمتر از ۱۵ سال جوان‌ترین استان کشور و در مقابل استان گیلان با با سهم ۱۱ درصدی جمعیت ۶۵ سال و بیشتر سالمندترین استان کشور هستند.
رشد جمعیت کشور رو به کاهش است
برپایه دو سرشماری اخیر رشد جمعیت کل کشور در دوره پنج ساله ۱۳۹۵-۱۳۹۰ برابر ۱/۲۴ درصد بود. اما براساس آخرین برآورد‌های جمعیتی رشد جمعیت کشور در دوره‌های بعدی رو به کاهش گذاشته است. به این ترتیب که در دوره ۱۴۰۰-۱۳۹۵ برابر ۰/۹۸ درصد و در دوره ۱۴۰۵-۱۴۰۰ برابر ۰/۷۲ درصد برآورد می‌شود.
تعداد خانوار کل کشور نیز از ۲۴ میلیون و ۱۹۶ هزار خانوار در سال ۱۳۹۵ به ۲۷ میلیون و ۶۵۱ هزار خانوار در سال ۱۴۰۳ رسیده است.
در همین سال تعداد خانوار شهری برابر ۲۱ میلیون ۶۸۲ هزار و روستایی ۵ میلیون و ۹۶۹ هزار برآورد می‌شود.
بنا به قانون، اجرای سرشماری‌ها در فواصل زمانی معین ده یا پنج ساله انجام می‌شود. با توجه به فاصله اجرای سرشماری‌ها و نیاز به اطلاعات به روزتر این مرکز برآورد‌ها و پیش بینی‌های جمعیتی را در دستور کار خود قرار داده است.
پس از اجرای هر سرشماری و تایید نتایج با استفاده از روشهای علمی و به روز، جمعیت کل کشور را برای آینده پیش بینی و در فواصل دو سرشماری برآورد می نماید.
نتایج برآورد‌ها و پیش بینی‌های جمعیتی تهیه شده توسط متخصصان جمعیت شناسی پس از بررسی و تایید در کمیته بخشی آمار‌های جمعیت (متشکل از اساتید، صاحبنظران، کارشناسان و نمایندگان خبره دستگاه‌های اجرایی) برای استفاده عموم از طریق درگاه ملی آمار اطلاع رسانی می‌شود.
برای پیش‌بینی جمعیت، از روش ترکیبی (مولفه‌ای –نسلی) و نرم افزار اسپکتروم۴ استفاده شد.
سازمان ملل نیز به کشور‌ها توصیه می کند از این روش به عنوان روش «استاندارد طلایی» در برآورد و پیش‌بینی‌های آمار‌های رسمی خود استفاده کنند.
امروزه روش ترکیبی بیش از هر روش دیگری برای پیش‌بینی جمعیت به کار می رود. در این روش جمعیت پیش بینی شده بر اساس مجموعه عوامل موثر بر تغییر و تحول جمعیت به دست می‌آید. این عوامل عبارتند از: باروری، مرگ و میر، مهاجرت و ترکیب سنی و جنس جمعیت. از آنجای که در این روش، جمعیت برحسب سن و جنس پیش‌بینی می‌شود، بنابراین می‌تواند به نیاز‌های وسیع و متعدد کاربران پیش بینی‌ها و برآورد‌های جمعیتی پاسخ دهد.
برای پیش بینی جمعیت به روش ترکیبی «جمعیت سال پایه»، «میزان باروری کل»، «شاخص امید زندگی در بدو تولد» و «خالص مهاجرت» از جمله متغیر‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.
