چرا سیل بی‌سابقه در دبی رخ داد؟ ابرها، آب و هوا و تغییرات باروری
بارندگی شدید و سیل ناگهانی در امارات عربی متحده و عمان در این هفته، باعث وقوع زیان‌های جانی و مالی بسیاری شد. در این حوادث، بزرگراه‌ها و ساختمان‌ها آبگرفت، ترافیک ایستا شد و مردم در خانه‌هایشان محبوس شدند. در العین، شهری هم‌مرز با عمان، میزان ۲۵۴ میلی‌متر بارندگی ثبت شد که بیشترین رکورد بارندگی در ۲۴ ساعت در امارات است. این بارش‌های غیرمعمول موجب ایجاد پرسش‌هایی مانند اینکه آیا بارورسازی ابرها ممکن است باعث بارش شدید باران شود یا خیر؟ واقعیت آن است که با گرم شدن زمین به دلیل تغییرات اقلیمی، احتمال وقوع باران‌های سنگین و سیل‌آسا افزایش می‌یابد. کارشناسان می‌گویند ورود یک سامانه آب و هوایی معمولی که به دلیل تغییرات اقلیمی تشدید شده، می‌تواند علت بارش‌های سیل‌آسا در این مناطق باشد. همچنین، با گرمتر شدن هوا، بارورسازی ابرها ممکن است منجر به بارش شدیدتر باران شود، اما این موضوع به تنهایی، دلیل اصلی بارش‌های شدید نیست و تغییرات آب و هوایی نیز نقش مهمی در این اتفاقات دارد.
یورونیوز نوشت: بارندگی شدید و جاری شدن سیل بی‌پیشینه این هفته در امارات عربی متحده و عمان باعث آبگرفتگی بزرگراه‌ها و ساختمان‌ها، ترافیک ایستا، اختلال کار فرودگاه و محبوس شدن مردم در خانه‌هایشان شد و زیان‌های جانی و مالی به همراه داشت.در امارات عربی متحده میزان ۲۵۴ میلی‌متر بارندگی در العین، شهری هم‌مرز با عمان ثبت شد. از سال ۱۹۴۹میلادی یعنی زمان شروع ثبت رکوردهای بارندگی در امارات، این بیشترین رکورد بارندگی در دوره ۲۴ ساعته در این کشور بوده است.آیا بارور شدن ابرها باعث بارندگی شد؟بارندگی در امارات عربی متحده و سایر نقاط شبه جزیره عربستان که معمولاً به داشتن آب و هوای خشک و بیابانی شناخته می‌شوند، نادر است و در تابستان دمای هوا در این مناطق گاهی از ۵۰ درجه سانتیگراد هم فراتر می‌رود.امارات و عمان فاقد سیستم زهکشی برای مقابله با سیلاب و باران‌های شدید هستند و مشاهده جاده‌های آب گرفته در هنگام بارندگی غیرمعمول نیست.پس از رویداد طبیعی روز سه‌شنبه، این پرسش مطرح شد که آیا بارورسازی ابرها که امارات عربی متحده اغلب انجام می‌دهد، می‌تواند باعث بارش شدید باران شود یا نه. بارورسازی ابرها در مناطق با کمبود شدید آب فرآیندی است که طی آن، مواد شیمیایی برای افزایش بارندگی در ابرها پاشیده می‌شود.امارات که در یکی از گرم‌ترین و خشک‌ترین مناطق روی زمین قرار دارد، در تلاش برای بارور کردن ابرها و افزایش بارندگی پیشرو است. اما آژانس هواشناسی امارات به خبرگزاری رویترز گفت که پیش از بارندگی اخیر چنین عملیاتی انجام نشده است.آیا تغییرات آب و هوایی علت سیلاب بوده؟کارشناسان می‌گویند که علت بارش‌های سیل‌آسا احتمالاً ورود یک سامانه آب و هوایی معمولی است که به دلیل تغییرات اقلیمی ناپایداری آن تشدید شده است.به گفته اسراء نقبی، کارشناس ارشد مرکز ملی هواشناسی امارات، یک سامانه کم‌فشار در اتمسفر فوقانی با کمک یک سامانه کم‌فشار دیگر در نزدیکی سطح زمین، فشار مضاعفی را بر هوا اعمال کرده است.او می‌گوید این فشار که بر اثر تضاد بین دمای گرمتر در سطح زمین و دمای سردتر در بالاترین سطح تشدید شده، شرایط را برای بارش پر قدرت و رعد و برق ایجاد کرده است.این کارشناس به خبرگزاری رویترز گفت که این «پدیده غیرعادی» در ماه آوریل غیرمنتظره نبود، زیرا زمانی که فصل عوض می‌شود، فشار هوا نیز به سرعت تغییر می‌کند و افزود که تغییرات آب و هوایی نیز احتمالاً در ایجاد طوفان نقش داشته است.دانشمندان علوم اقلیمی می‌گویند گرم شدن زمین که خود حاصل تغییرات ایجاد آب و هوایی به دست انسان است، منجر به بروز رویدادهای شدید اقلیمی در سراسر جهان از جمله بارش باران‌های سیل‌آسا می‌شود.دیم کومو، استاد دانشگاه گفت: «بارندگی‌های ناشی از رعد و برق مانند آنچه در روزهای اخیر در امارات مشاهده شد، با گرم شدن هوا شدیدا افزایش می‌یابد. زیرا همرفت، که جریان صعودی قوی در طوفان‌های تندری است، با گرمتر شدن کره زمین، تقویت می‌شود.»از هیچ، ابر درست نمی‌شودفردریکه اوتو، مدرس ارشد علوم آب و هوا در امپریال کالج لندن گفت که با گرم شدن آب و هوا، بارندگی‌ها در سراسر جهان بسیار شدیدتر می‌شود زیرا جو گرمتر می‌تواند رطوبت بیشتری را در خود نگه دارد. او گفت که صحبت در مورد بارور شدن ابرها به عنوان دلیل بارندگی شدید، بحثی گمراه کننده است.این کارشناس می‌گوید: «در فرآیند بارورسازی ابرها، از هیچ، نمی‌توان ابر درست کرد، بلکه در این روش، آبی را که از قبل در آسمان است وادار می‌کنند تا سریع‌تر متراکم شود و آب را در مکان‌های خاصی بریزد. بنابراین ابتدا به رطوبت نیاز است زیرا بدون رطوبت، هیچ ابری وجود نخواهد داشت.»مارک هاودن، مدیر مؤسسه آب و هوا، انرژی و بلایای طبیعی دانشگاه ملی استرالیا نیز به رویترز گفت: «گرم شدن کره زمین منجر به ایجاد آبی در دریاهای اطراف دبی شده که به شکلی “فوق العاده” گرم است. در آنجا، در بالا نیز هوای بسیار گرمی وجود دارد. این امر هم میزان بالقوه تبخیر و هم ظرفیت جو برای نگهداری آن آب را افزایش می‌دهد و امکان بارندگی‌های بزرگ‌تری را مانند آنچه اخیراً در دبی دیدیم، فراهم می‌کند.»گابی هگرل، اقلیم‌شناس در دانشگاه ادینبورگ می‌گوید: «بارش شدید باران، مانند آنچه در امارات و عمان دیدیم، احتمالاً در بسیاری از نقاط جهان به دلیل تأثیرات تغییرات آب و هوایی به شکل بدتری پدیدار می‌شود.»وی افزود: «وقتی شرایط برای باران شدید مناسب باشد، یعنی رطوبت بیشتری در هوا وجود دارد، بنابراین باران شدیدتر می‌بارد. این رطوبت اضافی به این دلیل است که هوا به دلیل تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت انسان، گرمتر شده است.»راضیه میرزاحیدری
