جذابیت بی‌سابقه گرمای تابستان 2023 در طول 2 هزار سال گذشته
تک فان در گزارشی اعلام کرد که تابستان گذشته به عنوان گرم‌ترین فصل در طی 2000 سال گذشته شناخته شده است. این موضوع را به علت رشد درختان باستانی مرتبط می‌داند که به حلقه‌های درختی شناخته شده است. بر اساس گزارش، سال 2023 به عنوان سالی استثنایی در فعالیت‌های اقلیمی شناخته شده است. از آنجایی که داده‌های ثبت شده قبل از این تاریخ ناپیوسته و ناقص است، نویسندگان به تاریخ‌نگاری طبیعتی روی آورده اند. بر اساس تحقیقات، دماها در سال 2023 به گونه‌ای بالاتر از دماهای قبلی بوده است و این مسیر گرمایش جهانی می‌تواند ادامه داشته باشد، مگر اینکه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به مقدار قابل توجهی کاهش یابد. به علاوه، تحقیقات نشان داد که در نیم‌کره شمالی، تابستان 2023 به میزان گرم‌تر از دیگر تابستان‌های قبلی بوده است و این موضوع می‌توانست تاثیر جدی بر شرایط اقلیمی داشته باشد. این پژوهش تأکید کرد که شرایط ال‌نینو از اواخر تابستان 2024 ادامه داشته و باعث افزایش دما و تغییرات اقلیمی قابل توجهی خواهد شد. در نهایت، این تحقیقات فقط برای نیم‌کره شمالی اعتبار دارد و داده‌های نیم‌کره جنوبی نیز ناهمگن و پراکنده است.
تک فان-تابستان گذشته گرم‌ترین فصل در طی 2000سال گذشته بود. این را حلقه‌های درختان باستانی می‌گویند.
به گزارش تک فان، محققان پیش از این می‌دانستند که سال 2023 با میانگین دمایی که از همه دماها از سال 1850 بالاتر بوده است، واقعه‌ای منحصربه‌فرد بود. اما برطبق مطالعه‌ای که نتایج آن در روز 14مه در مجله نیچر منتشر شد، هیچ اندازه‌گیری‌ای تا پیش از این تاریخ وجود ندارد و داده‌های موجود نیز ناپیوسته است.
بنابراین، برای تعیین اینکه آیا 2023 نسبت به هزاره قبل از آن، واقعا سال فوق‌العاده گرمی بوده یا نه، نویسندگان به ثبت تاریخ در طبیعت مراجعه کردند.
درختان حاوی تصاویری فوری از اقلیم‌های گذشته هستند. علتش آن است که نسبت به تغییر میزان بارش و دما حساسیت دارند. این اطلاعات در حلقه‌های رشدشان که در سال‌های گرم و مرطوب نسبت به سال‌های سرد و خشک پهن‌تر می‌شود، متبلور می‌شود.
دانشمندان داده‌های مربوط به حلقه درختان که به اوج امپراتوری روم باز می‌گشتند را بررسی کردند و نتیجه‌گیری کردند که سال 2023، حتی با در نظر گرفتن تغییرات طبیعی در اقلیم در طی زمان، سالی شاخص بوده است.
اولف بانتگن، نویسنده همکار این پژوهش که استاد سیستم‌های زیست‌محیطی در دانشگاه کمبریج در انگلستان است، می‌گوید:
«وقتی به یک دوره تاریخی طولانی نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که گرمایش جهانی اخیر تا چه اندازه شدید بوده است. داده‌ها نشان دادند که سال 2023 به طرزی استنثنائی سال گرمی بوده و این روند ادامه خواهد یافت، مگر اینکه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا کند.»
دماهای ثبت‌شده در طی تابستان سال 2023 از دماهای سردترین تابستان در 2000سال گذشته، که مربوط به تابستان سال 536م بوده، به میزان 3.9درجه سلسیوس فراتر رفت. آن تابستان سرد بعد از یک فوران آتشفشانی رخ داد که مقادیر زیادی از ذرات گوگرد که نور خورشید را مسدود کردند وارد جو کرد و به این ترتیب ماشه سرد شدن جهانی چکانده شد.
بانتگن و همکارانش همچنین داده‌های حلقه درختان را با دماهای ثبت‌شده از قرن نوزدهم مقایسه کردند. تغییر اقلیم با میانگین دمای پایه که قبل از انقلاب صنعتی حاکم بود ارزیابی می‌شود و مشخص شد که دما در حوالی سال 1850 قدری سردتر از تصورات قبلی بوده است.
محققان وقتی مجددا دمای پایه را مورد سنجش قرار دادند، نتیجه‌گیری کردند که در نیم‌کره شمالی، آستانه‌ای که در توافق پاریس تنظیم شد تا گرمایش به 1.5 درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطوح دوران پیشاصنعتی محدود شود، همان موقع نقض شده بود. محققان با ارزیابی مجدد همچنین تخمین زدند که تابستان سال 2023 در نیم‌کره شمالی در حدود 3.7درجه سانتی‌گراد گرم‌تر همه تابستان‌ها بین سال‌های 1900 تا 1950 بود. بر طبق آمارهای اداره جو و اقیانوس ملی آمریکا، بعد از سال 2030، تابستان داغ بعدی برای سال 2016 بوده است.
جان اسپر، استاد جغرافیای اقلیمی در دانشگاه مینز آلمان، می‌گوید:
«درست است که اقلیم همواره در حال تغییر است اما گرمایش سال 2023، که به واسطه گازهای گلخانه‌ای ایجاد شده بود، به واسطه شرایط پدیده ال‌نینو تشدید شد.»
شرایط ال‌نینو می‌توانند تا اوایل تابستان سال 2024 ادامه پیدا کنند که یعنی ماههای پیش رو ممکن است رکورد سال قبل را در میزان گرما بشکند. دانشمندان اقلیم‌شناسی پیش‌بینی کرده‌اند که پدید ال‌نینو به زودی می‌تواند به الگوی جوی مخالفش یعنی لانینو تغییر یابد اما این تغییر گرمای تابستان پیش رو کم نمی‌کند زیرا طول می‌کشد تا تأثیرات لانینو مشاهده شود.
نتایج این پژوهش فقط ممکن است در مورد نیم‌کره شمالی صادق باشد زیرا در این بخش بود که داده‌های درختان باستانی ارزیابی شد. داده‌های همین دوره در نیم‌کره جنوبی بسیار ناهمگن و پراکنده است و درختان ممکن است به نوسانات اقلیمی واکنش‌های متفاوتی نشان دهند زیرا بخش زیادی از این نیم‌کره پوشیده از اقیانوس است.
عاطفه رضوان نیا
