چگونه رشد فراتر از حد می تواند بر اختلالات اوتیسمی تأثیر گذار باشد؟
اوتیسم نوعی اختلال عصبی و توسعه‌ای است که بیشتر در کودکان ظاهر می‌شود و تأثیر زندگی اجتماعی و روانی آنان را به شدت متأثر می‌کند. این اختلال بر اساس مطالعات جدید محققان با رشد بیش از حد لایه بیرونی مغز در دوران بارداری مرتبط است. این لایه مغزی که به عنوان ماده خاکستری مشخص می‌شود، در کودکان مبتلا به اوتیسم تا ۴۰٪ بزرگ‌تر از کودکان سالم است.
تحقیقات نشان داده‌اند که هرچه ماده خاکستری در قشر مغزی بیشتر باشد، علائم اجتماعی و زبانی کودکان نوپا شدیدتر خواهد بود. این مسئله در استدلال، تفکر، یادگیری و هوشیاری آنان تأثیرگذار است. این تحقیقات با استفاده از ارگانوئیدهای تولید شده از سلول‌های بنیادی کودکان، نشان داد که ارگانوئیدهای مغز کودکان مبتلا به اوتیسم سریع‌تر رشد می‌کنند در مقایسه با کودکان بدون این اختلال.
با کشف این موارد، محققان امیدوارند که با شناخت علت این رشد بیش از حد مغز، بتوانند درمانی جدید برای کاهش علائم اوتیسم ارائه کنند و زندگی کودکان را بهبود بخشند.
مهر نوشت: یک مطالعه جدید نشان می دهد که اشکال شدید اوتیسم می تواند با رشد بیش از حد لایه بیرونی مغز که در دوران بارداری کودک در رحم شروع می شود، مرتبط باشد.
محققان اخیراً گزارش کردند که کودکان نوپا مبتلا به اوتیسم دارای قشر مغزی که اغلب به عنوان ماده خاکستری شناخته می‌شود، هستند که تقریباً ۴۰٪ بزرگ‌تر از کودکان بدون این اختلال رشد است.
علاوه بر این، هر چه اندازه ماده خاکستری کودک نوپا بزرگ‌تر باشد، علائم اجتماعی و زبانی آنها در مراحل بعدی زندگی شدیدتر می‌شود.
«آلیسون موتری»، محقق و مدیر برنامه سلول‌های بنیادی در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید: «هرچه مغز بزرگ‌تر باشد، لزوماً بهتر نیست.»
موتری در نشریه خبری دانشگاه خاطرنشان کرد: «نتایج نشان می‌دهد که در کودکان نوپا مبتلا به اوتیسم، سلول‌های بیشتر و گاهی نورون‌های بیشتری وجود دارد و این همیشه بهترین نیست».
یکی از معماهای ادامه دار اوتیسم این است که چرا برخی از کودکان مبتلا به این اختلال علائم عمیقی مانند تأخیر در رشد، کشمکش‌های اجتماعی و ناتوانی در صحبت کردن را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر علائم خفیف‌تری دارند که با گذشت زمان بهبود می‌یابند.
برای این مطالعه، محققان از سلول‌های بنیادی خون ۱۰ کودک نوپا در سنین ۱ تا ۴ سال برای ایجاد ارگانوئیدهای قشر مغز استفاده کردند- مدل‌های سه بعدی از قشر کودکان، که از طریق کشت سلولی آزمایشگاهی ایجاد شده‌اند.
به گفته محققان، ماده خاکستری قشر بیرونی مغز را می‌پوشاند. ده‌ها میلیارد سلول عصبی را در خود جای داده و مسئول عملکردهای اساسی مانند هوشیاری، تفکر، استدلال، یادگیری، حافظه، احساسات و حواس است.
آنها این ارگانوئیدها را با سایر ارگانوئیدهای تولید شده از سلول‌های بنیادی شش کودک نوپا بدون اوتیسم مقایسه کردند.
محققان گزارش می‌دهند که ارگانوئیدهای همه کودکان مبتلا به اوتیسم، صرف نظر از شدت، تقریباً سه برابر سریع‌تر از کودکان بدون اوتیسم رشد کردند.
برخی از بزرگترین ارگانوئیدهای مغز- از جمله کودکان مبتلا به شدیدترین موارد اوتیسم- هم تشکیل سریع نورون‌ها را تجربه کردند.
هر چه اوتیسم کودک نوپا شدیدتر باشد، ارگانوئید آنها سریع‌تر رشد می‌کند، که گاهی اوقات به حدی می‌رسد که نورون‌های زیادی ایجاد می‌شود.
محققان دریافتند که اندازه ارگانوئید قشری کودک نوپا که در آزمایشگاه رشد می‌کند با ساختار مغز بزرگ‌تری که در اسکن‌های MRI مشاهده می‌شود، مطابقت دارد.
علاوه بر این، کودکان نوپا با ارگانوئیدهای قشر بیش از حد بزرگ شده در مقایسه با کودکان بدون اوتیسم، حجم بیشتر از حد معمول در مناطق اجتماعی، زبانی و حسی مغز داشتند.
اکنون که محققان ثابت کرده اند که رشد بیش از حد مغز در رحم رخ می‌دهد، امیدوارند که به طور دقیق علت این اتفاق را مشخص کنند. پس از کشف آن، درمانی که ممکن است علائم اوتیسم را کاهش دهد امکان پذیر می‌شود.
راضیه میرزاحیدری
