نگاهی به نقش مخرب ساترا در فضای مجازی و رسانه ای
به گزارش تجارت نیوز،
سازمان ساترا (سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی) از زمان تأسیس خود با انتقادهای مختلفی از سوی فعالان رسانه‌ای، هنرمندان، کاربران فضای مجازی و برخی کارشناسان روبه‌رو بوده است. این انتقادات عمدتاً در حوزه‌هایی چون محدودیت‌های اعمال‌شده، شفافیت عملکرد و نحوه تعامل با تولیدکنندگان محتوا متمرکز هستند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین انتقادات به ساترا پرداخته می‌شود:
1. محدودیت آزادی بیان
یکی از اساسی‌ترین انتقادها به ساترا این است که مقررات سختگیرانه این سازمان می‌تواند منجر به محدودیت آزادی بیان شود. منتقدان معتقدند که ساترا با نظارت و کنترل شدید بر محتوای منتشرشده در فضای مجازی، عملاً جلوی آزادی خلاقیت هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا را می‌گیرد. این موضوع به ویژه در حوزه‌هایی چون تولید فیلم و سریال یا برنامه‌های انتقادی و طنز بیشتر مشهود است.
2. عدم شفافیت در فرآیند صدور مجوز
منتقدان بارها به نبود شفافیت در عملکرد ساترا، به ویژه در فرآیند صدور مجوز برای پلتفرم‌های تولید و پخش محتوا، اشاره کرده‌اند. برخی از تولیدکنندگان محتوا بر این باورند که معیارهای دقیق و واضحی برای تأیید یا رد محتوای تولیدی وجود ندارد و این موضوع می‌تواند باعث رفتارهای سلیقه‌ای شود.
پرسش‌های مطرح‌شده: چه معیارهایی برای تأیید یا رد محتوای یک پلتفرم یا برنامه وجود دارد؟ آیا روند تصمیم‌گیری کاملاً عادلانه و مبتنی بر اصول قانونی است؟
3. ایجاد انحصار در فضای مجازی
یکی دیگر از انتقادات مهم به ساترا، ایجاد فضای انحصاری برای پلتفرم‌های داخلی است. برخی از منتقدان معتقدند که ساترا با اعمال مقررات سختگیرانه علیه پلتفرم‌های خارجی، عملاً سعی در محدود کردن رقابت آزاد دارد. این موضوع ممکن است باعث کاهش کیفیت خدمات داخلی و کاهش انگیزه برای بهبود عملکرد این پلتفرم‌ها شود.
4. تداخل با سایر نهادهای نظارتی
یکی از مشکلات ساختاری ساترا، تداخل وظایف آن با سایر نهادهای نظارتی کشور است. به عنوان مثال، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تنظیم مقررات ارتباطات نیز در حوزه‌هایی مشابه فعالیت دارند. این تداخل‌ها باعث بروز ابهام در مسئولیت‌ها و گاهی سردرگمی تولیدکنندگان محتوا شده است.
نتیجه: کاهش کارایی و اثربخشی نظارت. بروز اختلافات بین سازمان‌ها که گاهی منجر به تاخیر در تصمیم‌گیری‌ها می‌شود.
5. تفسیر سلیقه‌ای از قوانین
منتقدان معتقدند که ساترا گاهی قوانین را به صورت سلیقه‌ای تفسیر می‌کند و این موضوع باعث بی‌اعتمادی در بین فعالان رسانه‌ای و کاربران شده است. این نوع برخورد می‌تواند منجر به محدود شدن جریان آزاد اطلاعات و کاهش کیفیت محتوا شود.
6. عدم توجه به خواسته‌های کاربران
یکی از انتقادهای مطرح‌شده این است که ساترا بیش از آن‌که به خواسته‌های کاربران نهایی توجه کند، به سیاست‌گذاری‌های کلان دولتی و سازمانی پایبند است. این موضوع می‌تواند باعث شود که نیازهای کاربران، مانند دسترسی آزاد به اطلاعات، تنوع محتوایی و کیفیت خدمات، نادیده گرفته شود.
7. فشار بر پلتفرم‌های داخلی
برخلاف تصور اولیه که ساترا قرار است حامی پلتفرم‌های داخلی باشد، برخی تولیدکنندگان محتوا بر این باورند که این سازمان با وضع قوانین پیچیده و مقررات سنگین، عملاً بار مضاعفی بر دوش پلتفرم‌های داخلی گذاشته است. این فشارها شامل هزینه‌های بالا برای دریافت مجوز، تغییرات مداوم در سیاست‌ها و نیاز به تطبیق مکرر با قوانین جدید می‌شود.
8. انتقاد به حمایت‌های ناعادلانه
برخی منتقدان معتقدند ساترا به جای حمایت عادلانه از تمامی تولیدکنندگان محتوا، توجه ویژه‌ای به برخی پلتفرم‌های خاص دارد. این موضوع باعث شده تا احساس نابرابری در بین فعالان این حوزه شکل بگیرد.
جمع‌بندی
ساترا به عنوان نهادی نظارتی در حوزه فضای مجازی، با اهداف مشخصی چون ایجاد محیطی امن، تقویت هویت ملی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی شکل گرفته است. با این حال، انتقادات به محدودیت‌های اعمال‌شده، عدم شفافیت، و رفتارهای سلیقه‌ای این سازمان نشان می‌دهد که برای جلب اعتماد کاربران و فعالان این حوزه، نیازمند بازنگری در سیاست‌ها و عملکرد خود است. تعامل سازنده‌تر با کاربران و تولیدکنندگان، شفاف‌سازی فرآیندها و کاهش سختگیری‌های غیرضروری می‌تواند به بهبود جایگاه ساترا و افزایش اثربخشی آن در فضای مجازی کمک کند.
